ارزيابي شركت هند شرقي بريتانيا از تجارت در خليج ‌فارس دهه‌ آغازين قرن سيزدهم هجري قمري

در دهه‌ آغازين سده‌ سيزدهم هجري قمري/ دهه‌ پاياني سده‌ هجدهم ميلادي، حجم درخور توجهي از كالاهاي ضروري منطقه و بين‌الملل در محدوده‌ آبي و خاكي خليج فارس ارائه و مبادله مي‌شد. از سوي ديگر، هرگونه عاملي كه به تزلزل در بازارهاي منطقه‌ هيدروپليتيك خليج فارس و حتي فراسوي اين حوزه منجر مي‌شد، زمينه‌ ركود فعاليت تجاري در اين منطقه را فراهم مي‌كرد؛ ازاين‌رو، پيش‌بيني وضعيت و درنظرگرفتن راهكارهاي مؤثر و كاربردي براي بهره‌وري از تجارت در خليج فارس از ضرورت‌هايي بود كه بازرگانان و شركت‌هاي تجاري از جمله شركت هند شرقي بريتانيا همواره مدنظر داشتند. شركت هند شرقي بريتانيا از سال‌هاي آغازين سده‌ يازدهم هجري قمري/ هفدهم ميلادي از موقعيت تجاري خليج فارس بهره‌مند شده بود و در حفظ آن مي‌كوشيد. اين پژوهش با تكيه بر سه گزارش جامع از كارگزاران شركت هند شرقي بريتانيا، ضمن بازخواني ارزيابي‌ آنها از بازارهاي خليج فارس در دهه‌ آغازين قرن سيزدهم هجري قمري/ دهه‌ پاياني سده‌ هجدهم ميلادي، وضعيت تجاري منطقه و پيامدهاي آن را در بازه‌ زماني ده ساله بررسي و تحليل مي‌كند. ارائه‌ تفسير از موقعيت تجاري اين منطقه‌ هيدروپليتيك كه به شكل‌گيري تحركات سياسي شركت هند شرقي بريتانيا در دهه‌ دوم سده‌ سيزدهم هجري قمري/ آغاز سده‌ نوزدهم ميلادي منجر شد، از دستاوردهاي اين پژوهش است.