روابط سياسي نادر شاه افشار با خانات خيوه

رسميت‌يافتن مذهب تشيع توسط صفويان در ايران به‌عنوان مسئله‌اي چالش‌برانگيز براي دولت‌هاي هم‌مرز با ايران از جمله خانات محليِ تحت حاكميت ازبك‌ها در منطقۀ آسياي مركزي، بازتاب داشت. نمودهاي عيني مواضع و سياست خانات خيوه و خوارزم در قبال صفويان از آغاز تا اضمحلال، موازي با خوانش‌هاي خودمختاري در ابتداي تأسيس، تحت سلطه‌بودن در دورۀ شاه عباس بزرگ و  استقلال از ايران در دورۀ فروپاشي انعكاس يافتند. در راستاي اين مسئله، سياست‌هاي تحريك‌آميز و توسعه‌طلبانۀ خانات منطقۀ خوارزم، هم‌زمان با اواخر دورۀ حكومت صفويان، حاكميت ايران آن دوره را براي مدتي با چالش جدّي مواجه ساخت. رهيافتي در باب مسئلۀ مذكور كه شروع آن توسط افغان‌ها و تداوم آن با پشتيباني و حمايت خوانين وقت آسياي مركزي در خيوه تحت حاكميت شيرغازي خان و بعد ايلبارس خان تدارك و پشتيباني مي‌شدند و نيز رهيافتي در باب مسئلۀ هم‌عرض با آن، هنگام لشكركشي نادر شاه به هند و همانا ورود شورشياني از منطقۀ خوارزم به هدايت و تحريك ايلبارس، خان وقت خيوه به منطقۀ خراسان درخور توصيف هستند؛ تحولاتي كه در نوع خود از جمله علت‌هاي توجه و لشكركشي نادر به منطقۀ خوارزم بودند. پژوهش حاضر بر اساس اين مسئله شكل گرفته است كه روابط سياسي نادر شاه با خانات خيوه به چه شكل بود و به چه نتايجي منتهي گرديد؟