عنوان مقاله :
«كافر عشق اي صنم گناه ندارد» جستاري دربارۀ معناي بيتي از حافظ
عنوان به زبان ديگر :
An Inquiry to the Meaning of a Verse of Hafez
پديد آورندگان :
م تدين، هدي دانشگاه آزاد اسلامي واحد نجف‌آباد - دانشكده علوم انساني - گروه زبان و ادبيات فارسي، نجف‌آباد، ايران , محمودي لاهيجاني، علي دانشگاه آزاد اسلامي واحد نجف‌آباد - دانشكده علوم انساني - گروه زبان و ادبيات فارسي، نجف‌آباد، ايران
كليدواژه :
ديوان حافظ , نقد شرح‌هاي حافظ , كافرِ عشق
چكيده فارسي :
بيت «حافظ اگر سجدة تو كرد مكن عيب/ كافر عشق اي صنم گناه ندارد» در ديوان غزليّات حافظ، يكي از بيت‌هايي است كه از نظر معنا پيچيده و مبهم به نظر مي‌رسد. بسياري از شارحان در ارائۀ معناي بيت دچار لغزش شده‌اند و دليل آن نيز توجه نكردن به معناي دقيق تركيب «كافرِ عشق» است كه سبب شده بيشتر شارحان به معناي كلّي بيت اشاره كنند و به تفسير و شرح عبارت‌هاي كليدي نپردازند. از اين رو بايد گفت كه بيشتر شرح‌هاي اين بيت بر منطق و استدلال درستي استوار نيست و برخي از شارحان، همان سخن نادرست پيشينيان را تكرار كرده‌اند. با در نظر گرفتن اين نكته بايد پرسيد كه معناي اين بيت با توجه به انديشۀ حاكم بر غزليات حافظ چيست؟ اين جستار به روش توصيفي-تحليلي بر مرور شرح‌هاي بيتِ مذكور و نقد آنها استوار است. براساس معناي تركيب «كافرِ عشق» در ادبيات فارسي، مي‌توان دريافت كه معشوق، حافظ را به سبب سجده كردن به غير خدا سرزنش كرده و حافظ نيز در پاسخ، كافرِ عشق را عاري از گناه و خطا دانسته است؛ زيرا از عاشق چنين خطا و گناهي سرمي‌زند.
چكيده لاتين :
This verse is one of the verses that seem complex and ambiguous in terms of meaning. Many commentators misinterpreted the meaning of the verse, which rooted in the lack of observation of the exact meaning of the composition "unbeliever to love", which has caused most commentators have referred to the general meaning of the verse and they did not interpret the key phrases. Therefore, most of the descriptions of this verse are not based on correct logic and reasoning, and some commentators have repeated the same mistakes of their predecessors. Accordingly, this question is raised that what is the meaning of this verse based on the prevailing thought of Hafez's sonnets? This article is focused on reviewing the critiques of the verse and their critique. Based on the meaning of the combination of "unbeliever to love" in Persian literature, it can be seen that the beloved blamed Hafiz for prostrating to others than god, and in response, Hafiz considered the infidel of love innocent of any sin and error; Because this mistake and sin arise by the lover.
عنوان نشريه :
مطالعات زبان و ادبيات غنايي
