مقايسه‌ واكنش‌هاي پرخاشگرانه، افسرده‌وار و مكانيسم دفاعي واپس‌روي در كودكان داراي خواهر يا برادر با و بدون اختلال طيف اوتيسم و نشانگان داون بر اساس آزمون ترسيم خانواده

زمينه و هدف: زندگي با فرد داراي نيازهاي ويژه ممكن است آثار عاطفي بلندمدتي بر خواهران و برادرانش برجاي بگذارد. پژوهش حاضر با هدف مقايسه واكنش هاي افسرده وار، پرخاشگرانه و مكانيسم دفاعي واپس روي در كودكان داراي خواهر يا برادر مبتلا و غيرمبتلا به اختلال طيف اوتيسم و نشانگان داون بر اساس آزمون ترسيم خانواده انجام شد. روش: پژوهش حاضر توصيفي و از نوع علي مقايسه اي بود. جامعه اين پژوهش تمامي كودكان 6 تا 12 ساله داراي خواهر يا برادر با و بدون اختلال طيف اوتيسم و يا نشانگان داون در شهر رشت در سال ۱۳۹۹ بودند. حجم نمونه ۵۵ كودك از جامعه آماري ذكر شده بود (۱۵ كودك در هر يك از گروه هاي داراي خواهر و برادر مبتلا به اوتيسم يا نشانگان داون و ۲۵ كودك در گروه گواه). گروه هاي مبتلا به اوتيسم و نشانگان داون به روش هدفمند و گروه فاقد اختلال، به شيوه در دسترس انتخاب شدند. از هر كودك به روش انفرادي آزمون ترسيم خانواده به شيوه كرمن گرفته شد. داده ها با استفاده از روش آماري مجذور خي تحليل شدند. يافته ها: نتايج نشان داد كه بين سه گروه از نظر متغير واكنش افسرده وار، پرخاشگرانه، و واپس روي تفاوت معناداري وجود ندارد؛ امايافته هاي فرعي پژوهش نشان داد تفاوت بين گروه ها از نظر يكي از مؤلفه هاي واكنش افسرده وار، يعني ترسيم در پايين صفحه، معنادار بود (0/03=p). نتيجه گيري: زندگي با فرد با اختلال تحولي ممكن است بر سلامت روان خواهر و برادر فرد تأثير بگذارد. با توجه به يافته هاي پژوهش حاضر به نظر مي رسد آزمون ترسيم خانواده در تفكيك شرايط اين كودكان از هم تا حدي نارسا بوده است؛ بنابراين لازم است كه شناسايي مبتني بر آزمون ترسيم خانواده با احتياط انجام شود و از يافته هاي باليني و آزمون هاي عيني نيز براي اطمينان بيشتر استفاده شود.