نشانه‌شناسي اجتماعي رمانِ كولي كنار آتش با تكيه بر نظريه‌ي پي‌ير گيرو

از جمله رويكردهاي پژوهشي كه به بررسي و تحليل نشانه‌ها و درك معناهاي پنهان در آن‌ها مي‌پردازد، رويكرد نشانه‌شناسي است. از اين منظر، براي تحليل و بررسي پديده‌هاي اجتماعي كه به خودي خود معنا پيدا نمي‌كنند، بايد به ساختار فرهنگي و شبكۀ معاني‌ موجود در آن توجه كرد. يكي از نظريه‌پردازاني كه طرحي منسجم دربارۀ نشانه‌شناسي اجتماعي ارائه كرد، پي‌ير گيرو بود. او نشانه‌هاي اجتماعي را در دو حوزۀ اصلي هويت و آداب معاشرت قابل بررسي و تحليل مي‌داند. اين پژوهش به روش توصيفي‌ـ تحليلي و با استناد به منابع كتابخانه‌اي مي‌كوشد با تكيه بر نظريۀ پي‌ير گيرو و با رويكرد نشانه‌شناسي اجتماعي، نوع و چگونگي نمودِ نشانه‌هاي اجتماعي موجود در فضاي رمان كولي كنار آتش را به عنوان يك رمان اجتماعي اثر منيرو رواني‌پور، تحليل و بررسي كند. نتايج مقاله نشان مي‌دهد كه رواني‌پور در رمان كولي كنار آتش، نويسنده‌اي است كه با بهره‌گيري از نشانه‌هاي فراوان، دغدغۀ مسائل اجتماعي، به‌ويژه دغدغۀ مشكلات و رنج‌هاي زناني را دارد كه در بند عقايد واپس‌گرايانه و خرافي گرفتار شده‌اند. بهره‌گيري چشمگير نويسنده از نشانه‌هايي چون يونيفورم‌هاي گروه‌هاي شغلي، آيين‌هاي قبيله‌اي، عقايد خرافي و واپس‌گرايانه و نيز جنبش‌هاي عدالت‌خواهانه كه به‌عنوان مهم‌ترين نشانه‌ها براي بيان اعتراض نويسنده به مسائل اجتماعي به‌كار رفته‌اند، در كنار روش‌هاي گوناگون اطوارپژوهي و ارتباط غيركلامي (چون لحن، پوشاك و...)، براي بازتاباندن واقعيت‌هاي تلخ جامعه و بيان هدف‌هاي خاص در قالب توصيف زندگي «آينه» شايستۀ توجه است. نويسنده ذيل مؤلفۀ «يونيفورم» و در بحث و مؤلفۀ نشانه‌شناختي «گروه‌هاي شغلي»، به ‌شكل مطلوبي توانسته به نابرابري شغلي زنان و مردان در ميان قبايل كولي اشاره كند. همچنين، در بحث مؤلفۀ نشانه‌شناختي «رسوم قبيله‌اي» در قبايل كولي، درس ‌خواندن جايگاهي ندارد و بر مبناي قانون قافله، خانه و كاشانه براي كوچ‌نشين‌ها ممنوع است و اسكان معنايي ندارد و لذا دختران كولي در امر ازدواج، حق انتخاب ندارند.