رويكردي نوين در مطالعات خلق پول مبتني بر مالكيت به‌مثابه «بسته‌اي از حق‌ها» با نگاهي به اقتصاد اسلامي

حقوق مالكيت جايگاه مهمي در سامان‌دهي نظام اقتصادي دارد، تا جايي كه برخي علم اقتصاد را علم مطالعه آن مي‌دانند. حقوق مالكيت تعيين‌كننده نحوه منتفع يا متضرر شدن افراد در تعاملات اقتصادي و چارچوبي براي حل و فصل برخورداري‌هاي منفعتي است. در سير تحول اين مفهوم، مالكيت از يك حق مطلق كه در اختيار مالك است، به مفهوم «بسته‌اي از حق‌ها» تغيير كرده است. براين‌اساس، در مالكيت يك دارايي، مجموعه‌اي از حق‌ها و ذي‌حقان وجود دارد. هر حقي با مجموعه‌اي از قواعد مرتبط است كه نحوه اعمال آن حق را براي صاحب حق و ساير مكلفان تعيين مي‌كند. اين برداشت از مالكيت، دستگاهي تحليلي براي سامان‌دهي اقسام دارايي‌ها و خيرات و مواهب در اختيار قرار مي‌دهد كه كاربرد آن در تحليل كالاهاي خصوصي و منابع مشاع مسبوق به سابقه است. در اين مقاله با استفاده از روش تحليلي كاربرد اين رويكرد در حوزه پول و به طور مشخص در زمينه خلق پول بررسي شده است. نتيجه اين رويكرد ارائه ماتريسي از حق‌ها و قواعد است كه براي ساماندهي خلق پول، هر مكتب پولي، ازجمله در اقتصاد اسلامي بايد بتواند خانه‌هاي خالي اين ماتريس را كامل كند.