آپتاسنسورهاي نوري و معضل آلودگي‌هاي مواد غذايي با سرب

آلودگي فلزات سنگين در مواد غذايي به‌خصوص آب شرب و آب‌هاي زيرزميني به يك معضل جدي براي سلامتي انسان تبديل شده است. اين فلزات عمدتاً عناصر تشكيل‌دهنده طبيعت هستند كه به صورت گسترده‌اي در پوسته زمين توزيع شده‌اند و همچنين مقادير قابل توجهي از آن‌ها نيز در كالاهاي روزمره زندگي يافت مي‌شوند. اين عناصر معمولاً به صورت تركيباتي با اكسيژن، كلر يا گوگرد وآنيون‌هاي ديگر كه عموماً شامل تركيبات معدني و آلي هستند يافت مي‌شوند. سرب يكي از فلزات سنگين با سميت بالاست كه مخاطرات جدي براي محيط و انسان ايجاد مي‌كند. پيشرفت‌هاي اخير در تحقيقات اسيد نوكلئيك منتج به شناسايي توالي‌هاي اليگونوكلئوتيدي شده‌اند كه با تمايل اتصال بالا و به طور اختصاصي به مولكول‌هاي هدف از جمله پروتئين‌ها متصل مي‌شوند. به چنين توالي‌هاي تك‌رشته‌اي اسيد نوكلئيكي « آپتامر» گويند. آپتامرها توالي‌هاي مصنوعي تك‌رشته‌اي DNA يا RNA 30 تا 100 نوكلئوتيدي هستند و ساختارهاي دوم و سومشان به گونه‌اي تا مي‌خورند كه آن‌ها را براي اتصال به اهداف كاملاً اختصاصي مي‌سازند. اتصال آپتامرها به اهداف مختلف از يك تك سلول گرفته تا مولكول‌هاي بزرگ شيميايي و بيولوژيك با ميل تركيبي بالا انجام مي‌گيرد. از اين ويژگي آپتامر براي شناسايي و آشكارسازي سرب استفاده مي‌شود. در اين مقاله مروري آپتاسنسورهاي نوري طراحي‌شده جهت تشخيص سرب بررسي خواهند شد.