مهمترين ويژگي‌هاي تصريفي اسم و فعل در لهجه بواناتي (بخش مركزي)

Inflectional Features of nouns and verbs in Bavanati Dialect (central part)

هدف از نگارش اين مقاله توصيف ويژگي‌هاي تصريفي اسم و فعل در گويش بواناتي (بخش مركزي شهرستان بوانات) است. پژوهش حاضر كه نخستين بررسي نظام‌مند درباه گويش بواناتي است با روش توصيفي (ميداني) و كتابخانه‌اي انجام شده است. ما در اين پژوهش، مقوله‌هاي مورد نظر را از دو جنبه ساختار و معنا مورد بررسي و تحليل قرار داده‌ايم. از جمله يافته‌هاي پژوهش مي‌توان به نشانه جمع /ǎ/ در اين گويش اشاره كرد كه بنا به ماهيت در جايگاه‌هاي مشخصي، گاهي گويشوران را ناچار به استفاده از واج‌هاي ميانجي مي‌سازد تا از التقاي واكه‌ها پرهيز شود. «يك» به عنوان نشانه اسم نكره در فارسي معيار، به شكل «jej» در اين گويش ظاهر مي‌شود. در قريب به اتفاق موارد كسره اضافه در اين گويش حذف مي‌شود كه جزئيات آن در متن تحقيق بيان شده است. ضماير ملكي در اين گويش نيز از نظر ساختاري شكلي منحصر به فرد دارند كه مشابه آن در فارسي معيار ديده نمي‌شوند. در بخش افعال، برخي از افزونه‌هاي شخص و عدد از قبيل شناسه دوم شخص جمع بنام /-ik/ مختص اين گويش است و در فارسي معيار به كار نمي‌رود. در صورت‌هاي فعلي منفي، پيشوند «مي» به «م» كاهش مي‌يابد و صورتي چون «نمي‌روم» به «نمرم» /næ-m-r-æm/ تبديل مي‌شود. طي اين پژوهش به يافته‌هاي ديگري نيز رسيديم كه شرح آن­ها در متن تحقيق آمده است.

The present study aims at analyzing and describing inflectional features of nouns and verbs in Bavanati dialect (central part of Bavanat city). It is the first systematic study on this dialect. Our research method is descriptive one based on data collected through field and library search. In this research, we have studied and analyzed the categories in terms of their structural as well as semantics features. The significant findings of the research are as follows: since the most common plural marker is /ǎ/, the speakers are often forced to apply different phonological processes to the nouns to make them pronounceable. The most common indefinite marker is "jej" whose equivalence in standard Persian is ‘jek’ ‘one’. Extra marker is frequently omitted in this dialect. The possessive pronouns are also structurally unique and the details of which are discussed in the paper. As far as the verb is concerned, second plural person-number marker, /-ik /, is quite different from that in standard Persian. In verbal negative forms, the prefix "mi-" is reduced to "m"; for instance the standard verbal form such as "ne-mi-ræv-æm" ‘I won’t go’ is changed into "næ-m-r-æm". Many other findings and specific features of the dialect are presented in conclusion section of the paper.