جنبش كارگري همدان در دوران نهضت ملي

در دوران نهضت ملي شدن صنعت نفت، احزاب و گروه‌هاي سياسي فعاليت زيادي در همدان داشتند. حزب «توده» يكي از احزابي بود كه در قالب انجمن ها و شوراي متحدۀ كارگران و زحمت‌كشان فعاليت مي كرد. اين حزب ضمن مخالفت با نهضت ملي و دولت مصدق، در بيشتر مواقع با «جمعيت طرفداران نهضت ملي همدان» درگير بود. اتحاديۀ كارگري و شوراي متحدۀ كارگران و زحمت‌كشان اين حزب و ديگر تشكيلات حزب، مانند «خانه صلح» با فعاليت خود در اعتصابات كارگري، در بين كارگران كارخانه هاي همدان نقش مؤثري داشتند. هدف اين نوشتار تحليل فعاليت هاي حزب توده و شوراي مذكور در ميان كارگران همدان بوده است. مقاله حاضر با استناد به داده هاي استخراجي از اسناد آرشيوي و منابع كتابخانه اي به نگارش درآمده است. يافته هاي پژوهش نشان از فعاليت حزب توده و شوراي متحدۀ كارگران و زحمت‌كشان شعبۀ همدان در مخالفت با نهضت ملي، با جذب كارگران و برگزاري اعتصابات كارگري در كارخانه هاي همدان دارد. بدين ترتيب، براي اولين بار جنبش كارگري به شكل سازماندهي‌شده خواسته هاي صنفي و سياسي اقتصادي جديدي را مطرح كرد و مشكلات سياسي و امنيتي براي مسئولان همدان به وجود آورد.