بررسي رويكرد عرفاني داستان حضرت موسي(ع) در تفاسير عرفاني ( مطالعۀ موردي: تقاضاي رؤيت خدا)

يكي از موضوعات مهم و بحث برانگيز در انديشه‌ توحيدي،موضوع رؤيت خداست كه جايگاه مهمي در ديدگاه كلامي و عرفاني داشته و بانام حضرت موسي گره خورده است. درعين حال، متكلمين ناگريز از بحث درباره آن بوده و در آن اختلافات عميق دارند. اين موضوع دربيش از بيست آيه قرآن ذيل عبارات «لقاءالله» و «نظر در وجه الله» و درباره انواع رؤيت و شهود ذات الهي مانند شهود و رؤيت خدا نسبت به ذات خود و شهود موسي(ع) در شجره طور مطالبي بيان گرديده است. تقاضاي رؤيت خداوند، مهم‌ترين بخش زندگاني حضرت موسي(ع) است كه از ديرباز مورد توجه عرفا بوده است. به-نحوي كه هريك تلاش نموده‌اند. از ديدگاه خود به بيان علت پاسخ خداوند مبني‌ بر «لن تراني» پرداخته و نظرات گوناگوني را در اين زمينه ارائه دهند. از اين رو، استقراء آراي تفاسير عرفاني دراين زمينه و جمع بندي آن ها از اعتبار خاصي برخورداراست. اين پژوهش نشان مي دهد كه عرفا و برخي از حكماي متأله، مسأله رؤيت وشهود باطني و رؤيت تجليات خداوند را معادل لقاءالله در قرآن تلقي نموده ولي برخي از فلاسفه و متكلمين شيعي و معتزلي باتكيه بر مبناي تنزيه كلامي صرف و با تمسك به مسأله نفي جسمانيت و اعتقاد به انحصار امكان شهود خداوند در رؤيت مادي، به نفي امكان اين موضوع پرداخته اند. اين مقاله باروش پژوهشي - توصيفي از نوع تحليل محتوا و واحد تحليل مضمون بوده است.