كليدواژه :
ﺷﺮاﯾﻂ خانوادگي , ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ ﺧﻮدﮐﺸﯽ , اﻧﺴﺠﺎم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ , دﯾﻨﺪاري و آﻧﻮﻣﯽ , احساس محروميت نسبي , درماندگي آموخته شده
چكيده فارسي :
ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﯾﮑﯽ از ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎي ﺗﺄﺳﻒ آوري اﺳﺖ ﮐﻪ داراي اﺑﻌﺎد ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه رواﻧﯽ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮏ و ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي، اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﻏﯿﺮه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮔﺴﺘﺮش و ﺷﯿﻮع ﺟﻬﺎﻧﯽ آن، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﺎﻋﺪﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮاي وﻗﻮع اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه واﺟﺪ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ. ﺧﻮدﮐﺸﯽ، ﻋﻠﻞ و اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎي آن از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺸﮑﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه در ﺗﻤﺎم ﺟﻮاﻣﻊ، اﻋﻢ از اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮﯾﻦ آن ﻫﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ. آﻣﺎر ﺧﻮدﮐﺸﯽ در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﺷﻬﺮ رﺷﺖ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﯿﺎري از ﻧﻘﺎط ﮐﺸﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺄﻣﻞ اﺳﺖ و در ﺳﺎلﻫﺎي 95 و 96 ﻧﯿﺰ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﻃﺮح، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﻠﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ ﺧﻮدﮐﺸﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺧﺘﯽ اﯾﻦ ﮔﺮاﯾﺶ در اين پديده در تمام جوامع، اعم از ابتدايي‌ترين تا پيشرفته‌ترين آن‌ها وجود داشته است و توجه محققين علوم اجتماعي را به خود جلب نموده است. آمار خودكشي در چند سال گذشته در شهر رشت همانند بسياري از نقاط كشور قابل تأمل است و در سال‌هاي 95 و 96 نيز افزايش نشان مي‌دهد. هدف از اين طرح، مطالعه علل اجتماعي گرايش به خودكشي و مقايسه جامعه‌شناختي اين گرايش در شهروندان عادي با افراد داراي سابقه خودكشي ناموفق در شهر رشت است. پژوهش حاضر با توجه به ماهيت موضوع و اهداف پژوهش، بنيادي و تبييني است. گرايش به خودكشي، متغير وابسته و انسجام اجتماعي، دينداري، آنومي، شرايط خانوادگي، احساس محروميت نسبي و درماندگي آموخته‌شده متغيرهاي مستقل اين پژوهش هستند. طرح اين پژوهش، پس‌رويدادي مقايسه‌اي است. براي جمع‌آوري اطلاعات از روش پيمايش و ابزار پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شده است. جوامع آماري پژوهش، افراد 15 سال به بالا از شهروندان عادي و شهروندان داراي سابقه خودكشي ناموفق مي‌باشند. نمونه آماري با استفاده از نرم افزار «Spss sample power»، تعداد 400 نفر به دست آمد كه تعداد 200 نفر از شهروندان عادي و 200 نفر از افراد داراي سابقه خودكشي ناموفق را شامل مي‌شود. اين افراد با روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب و مورد پرسش واقع شده‌اند. پس از جمع‌آوري اطلاعات و طبقه‌بندي، داده‌ها با استفاده از آمارهاي توصيفي و استنباطي به كمك نرم‌افزارSpss مورد تجزيه قرار گرفت. روش تحليل يافته‌ها نيز آزمون تي براي گروه‌هاي مستقل است. نتايج تحقيق حاكيست ميانگين گرايش به خودكشي در شهروندان عادي با شهروندان داراي سابقه خودكشي ناموفق در شهر رشت تفاوت معنادار دارد. همچنين ميانگين متغيرهاي مستقل انسجام اجتماعي، دينداري، آنومي، شرايط خانوادگي، احساس محروميت نسبي و درماندگي آموخته‌شده نيز در دو گروه مذكور به طور معناداري متفاوت است و اين نشان مي‌دهد در صورت بهبود آن‌ها مي‌توان انتظار داشت گرايش به خودكشي در شهروندان رشت كاهش يابد.
چكيده لاتين :
Suicide is one of the most unfortunate phenomena that has wellknown
psychological, social, cultural, biological, and economic,
human, and other implications. This issue is important not only
because of its global Outbreak and Extend, but also because of
the existence of favorable conditions for the occurrence of this
phenomenon. Suicide, its causes and motives are among the
social problems. This phenomenon has existed in all societies,
ranging from the earliest to the most advanced, and attracted the
attention of the social sciences scholars. Suicide figures in
Rasht, like many other parts of the country, can be considered
in the past few years and are also increasing in the years 0% and
00. The purpose of this project is to study the social causes of
suicidal tendency and the sociological comparison of this
tendency in ordinary citizens with people who have a history of
unsuccessful suicide in Rasht city. The present research is
fundamental and explanatory according to the nature of the
subject and the objectives of the research. Suicidal tendency,
dependent variable and social solidarity, religiosity, anomie,
family conditions, feeling of relative deprivation and learned
helplessness are independent variables of this research.The
design of this research is therefore a comparative follow-up. For
data collection, a survey method and a researcher-made
questionnaire were used. Statistical communities of the study
are people aged 4% years and older of ordinary citizens and
citizens who have a history of unsuccessful suicide. A sample
of 999 people was obtained using Spss sample power software,
which includes 099 ordinary citizens and 099 individuals with
unsuccessful suicide history. They were selected by muti-stagecluster sampling method and questioned. After collecting
information and classification, the data were analyzed using
descriptive and inferential statistics using SPSS software. The
results of the analysis are T-test for independent groups. The
results of the study indicate a significant difference between the
mean tendency of suicide in ordinary citizens and those who
have a history of unsuccessful suicide in Rasht city. Also, the
mean independent variables of social solidarity, religiosity,
anomie, family conditions, feeling of relative deprivation and
learned helplessness were significantly different in the two
groups and this suggests that if they improve, one can expect
that the tendency towards suicide in Rasht citizens will be
reduced.
