فاكتورهاي تحقق غايت‌ وجودي ‌انسان از منظر ملاصدرا

The Factors for the Actualization of a Human’s Existential Purpose from the View of Mullā Sadrā

هدف پژوهش حاضر بررسي فاكتورهاي تحقق غايت­ وجودي ­انسان از منظر ملاصدرا است. روش پژوهش توصيفي-تحليلي بوده و نتايج نشان داد ملاصدرا غايت را همان حكمت‌ حقيقي «معرفت‌ وجود، صفات و فعل ­خداوند و معرفت ‌نفس و چگونگي معاد آن» دانسته و اين حكمت ‌حقيقي را با «سعادت ‌عقلي» يكي مي‌داند و معتقد است موجودي‌ كه سعادت‌‌ حقيقي دارد، به ‌كمال­ نهايي خود رسيده‌ و او همان «انسان ‌كامل» است. از آن­جا كه حكمت از ديدگاه ملاصدرا، همان معرفت بوده و معرفت همان ايمان است و ايمان از ضعيف‌ترين مرتبه تا عالي‌ترين مرتبه آن با عمل همراه مي‌باشد و در واقع اندك و بسيار بودن عمل و كيفيت آن نشان دهندة ضعف ايمان يا قوت آن است، در نتيجه نه تنها عمل نيست كه در پيدايش حكمت نقش مؤثري ايفا مي‌كند، بلكه حكمت نيز همواره خود را در عمل حكيم آشكار مي‌سازد و حكيم بي‌عمل تنها مدعي حكمت است و همانند كسي است كه مدعي ايمان بوده و اثري از آن در رفتارش مشاهده نمي‌شود.

The objective of the present study is to review the factors for the actualization of a human’s existential purpose from the view of Mullā Sadrā. The method of study is descriptive analysis and the results showed that Mullā Sadrā recognizes that the purpose is the real wisdom of “insight into existence, God’s attributes and acts, and insight into the soul and the way of its resurrection” and it is equal to “rational felicity”. He believes that a human who has real felicity has reached his ultimate perfection and is a “perfect man”. Since from the view of Mullā Sadrā, wisdom is insight; and insight is faith; and faith from its lowest to the highest level is accompanied by action and in fact, the quality and quantity of action shows the weakness or intensity of faith, therefore it is not only action that plays an effective role in the emergence of wisdom, but also wisdom reveals itself in the acts of a wise man. A wise man without action just claims wisdom like someone who claims faith but no effect of that is observed in his behavior.