تحليل لايه‌هاي سبكي در آثارالوزرا با رويكرد سبك‌شناسي انتقادي

Analysis of stylistic layers in "Asar Al-Wozarah's " with a critical stylistic approach

مسألۀ اصلي اين تحقيق، شناساندن ژرف‌ساختهاي فكري، فرهنگي و سياسي كتاب آثار‌الوزرا، نوشتۀ «سيف­الدين حاجي­بن نظام عقيلي» به عنوان يكي از نمونه‌هاي وزارت‌نامه‌نويسي فارسي دورۀ تيموري از طريق تحليل لايه‌هاي سبكي اين متن است. دستاورد اين تحقيق، كه به روش تحقيق تركيبي (تحليلي-توصيفي- استدلالي) انجام شد، بدين ترتيب است: در لايۀ زباني، وجود رمزگان اخلاقي پربسامد، كمبود شاخص و بهره‌مندي بيشتر از واژگان حسي، متن را از هدف اصلي وزارت‌نامه‌نويسي دور كرده است. در لايۀ نحوي، بهره‌مندي بيشتر از وجهيت اخباري، جملات ساده و جملات كوتاه بر قطعيت، صراحت و سرعت روايت در متن افزوده است. در لايۀ بلاغي، نويسنده، استفادۀ معناداري از ابزارهاي بلاغي نكرده است. در لايۀ كاربردشناسي، كنش بياني/اظهاري در مرتبۀ نخست و كنش ترغيبي در مرتبۀ بعدي قراز مي‌گيرد و نشان مي‌دهد كه نويسنده چگونه از اين دو كنش‌ براي رسميت دادن به ارزشهاي حاكم بر ديدگاه‌هاي ارزشي (اخلاقي/آرماني) خود استفاده كرده است. منظور اصلي عقيلي از پردازش اين متن، بيش از تدوين متن تاريخي/سياسي با مختصات وزارت‌نامه‌اي، تأليف اثري تعليمي و اخلاقگرا با رويكرد ترغيب نسبت به محسنات اخلاقي از طريق تأكيد بر ناپايداري جهان و انعكاس رفتار انسان در سرنوشت او با تكيه بر مفاهيم عدل و معادانديشي بوده است.

The main issue of this research is to identify the intellectual, cultural and political depths of the book of Asar Al-Wozarah's works, written by "Sif-aldin Haji-'bn Nezam Aghili" as one of the examples of Persian ministry writing in the Timurid period, by analyzing the light layers of this text. The results of this research, which was done by combined research method (analytical-descriptive-argumentative), are as follows: In the linguistic layer, the presence of high-frequency moral codes, lack of indexes and more use of sensory words make the text the main goal of ministry writing. The descriptions of the ministers and their works and the mention of details on the subject of bureaucracy have been omitted; In the syntactic layer, more use of the news aspect, simple sentences and short sentences have added to the certainty, clarity and speed of the narration in the text; In the rhetorical layer, the author has not made significant use of rhetorical tools; At the pragmatic level, expressive / declarative action takes place in the first place and persuasive action in the next stage, and shows how the author has used these two actions to recognize the values ​​that govern his value (moral / ideal) views. Aqili's main purpose in processing this text, rather than compiling a historical / political text with the coordinates of the Ministry is to write an educational and ethical work with an approach. Encouraging moral virtues has been by emphasizing the instability of the world and reflecting human actions in his destiny by relying on the concepts of justice and resurrection.