كليدواژه :
انسان شناسي فلسفي , فلسفه زيست شناسي , فلسفه حيات , داروينيسم , پديده شناسي هرمنوتيكي , پلسنر , موضع داري برو ن مركزي
چكيده فارسي :
استعاره‌ها در رويكرد جديد به دليل ظرفيت‌هاي دروني همانند برجسته‌سازي و تنوع نگاشت‌ها از حوزه‌هاي منبع، امكان فهم اخلاقي و زيست اخلاقي بهتري را براي ما فراهم مي‌كنند. به تعبير برخي، استعاره‌ها نه منحصر در استعاره‌هاي متعارف هستند و نه صرفاً امر شناختي، بلكه ما براي تفكر عميق و ملاحظات فرهنگي سنجيده، نيازمند استعاره‌هاي پيچيده و نامتعارف هستيم. از سويي ديگر، سلول‌هاي بنيادي ويژگي‌هاي فوق‌العاده‌اي براي حوزة منبع در استعارة نامتعارف و پيچيدة اخلاقي دارند. از اين‌رو، نگارنده، از استعارة مفهومي سلول براي اخلاق بهره برده است. پرسش اساسي اين جُستار اين است: استعارة مفهومي سلول در اخلاق چه زوايايي از اخلاق را براي ما برجسته مي‌كند؟ دستاوردهاي اين پژوهش به اين قرار است:
استعارة مفهومي سلول براي اخلاق، برخلاف اكثر استعاره‌هاي اخلاقي كه استعاره‌هاي ساده و متداولي هستند و طبيعتاً قدرت كمتري براي زيست اخلاقي دارند، استعاره‌اي پرتوان، نامتعارف و پيچيده‌اي است كه بخوبي مي‌تواند از عهده تحليل مراتب اخلاق برآيد؛
استعارة يادشده در اخلاق، پديدارهاي اخلاقي شكل گرفته و تمايزيافته در محيط دين و عرفان را به رسميت مي‌شناسد؛
در پرتو استعارة سلولي اخلاق، تفاوت عملكرد اخلاقي در موقعيت‌ها و كنشگران اخلاقي مختلف بهتر تبيين مي‌شود؛
اين استعاره، برخلاف ديگر استعاره‌ها، آيدوس اخلاق را برجسته مي‌كند نه يك ويژگي يا چند ويژگي اخلاقي را.
چكيده لاتين :
Helmuth Plessner, beside Max Scheler and Arnold Gehlen, is known as one of the great founders of new philosophical anthropology movement. From among new anthropological theories, however, perhaps none has recently come to the center of attention and begun to flourish more than Plessner’s, not only in the field of philosophical anthropology, but also in science and technology. The ground for such a so-called “Plessner Renaissance” shall be immediately known in this article, once the special place Plessner’s theory occupies in both the prominent contemporary explanatory paradigms, in general, and philosophical-anthropological theories, in particular, is specified. In doing so, Plessner’s philosophical contribution is determined as:
• A non-reductive naturalistic explanatory paradigm as a middle ground between new Darwinism, social-cultural-historical constructivism, and naive transcendentalism.
• A phenomenological-hermeneutical account of the biological life, in general.
• A biological-based transformational philosophical anthropology, in particular.
The focus of the present article is on Plessner’s contribution to the philosophy of biology as well as philosophical anthropology.
