مدل‌سازي توزيع اندازه ذرات رسوبي در قوس رودخانه با استفاده از رگرسيون جمعي تعميم‌يافته

توزيع اندازه ذرات رسوبي يكي از موضوعات مهم در ديناميك رسوبات است كه به واسطه اثرگذاري بر انتقال رسوب، زبري بستر و شرايط زيست محيطي رودخانه مورد توجه قرار دارد و با وجود اهميت بيشتر اين موضوع در بسترهاي قوسي به دليل شرايط هندسي رودخانه و پيچيدگي جريان‌هاي حاكم، شناخت كمتري نسبت به آن وجود دارد. در اين تحقيق توزيع اندازه ذرات رسوبي در قوس رودخانه‌هاي با بستر شني تحت اثر مولفه‌هاي هندسي قوس و مشخصات هيدروليكي جريان و با استفاده از داده‌هاي ميداني مطالعه شده است. 180 نمونه رسوبي از لايه سطحي بستر، پارامترهاي هيدروليكي جريان شامل سرعت و عمق جريان و مشخصات هندسي، از نه قوس آزاد رودخانه برداشت شده و پس از تعيين مشخصات دانه‌بندي رسوبات در آزمايشگاه و محاسبه ساير پارامترهاي موردنياز، از تئوري پي باكينگهام براي شناسايي پارامترهاي موثر بي بعد و تعيين معادله مشخصه استفاده گرديده است. به منظور پرهيز از ايجاد خطا در نتايج، متغيرهاي داراي ضريب همبستگي بيشتر از 0.5 و داراي مقدار احتمال بيشتر از 0.5 از فرايند مدل‌سازي حذف شده‌اند و در نهايت با به كارگيري روش رگرسيون جمعي تعميم‌يافته يك مدل رياضي براي توزيع اندازه ذرات رسوبي بر اساس پارامترهاي هندسي قوس و مشخصات جريان ارائه شده است. رابطه به دست آمده اثرگذاري عدد فرود (Fr)، پارامتر شيلدز (θShields ) و نسبت شعاع قوس به عرض مقطع (Rc/T) بر متوسط اندازه رسوبات بستر (T/ds) با مقدار ضريب تعيين (R^2) برابر 0.76 را نشان مي‌دهد.