تاثير سن كاربري‌هاي مختلف بر پويايي اشكال مختلف كربن آلي خاك (مطالعه موردي: منطقه چهاردانگه شهرستان كياسر)

پژوهش حاضر با هدف بررسي اثر سن كاربري زراعي و باغي بر پويايي اشكال مختلف كربن آلي خاك، در منطقه چهار دانگه كياسر استان مازندران انجام گرفت. در اين منطقه، رويشگاه‌هاي مورد مطالعه، مراتع تبديل شده به اراضي كشاورزي (جو) و باغي (سيب و گردو)  در سه سن مختلف (بيشتر از 30 سال، بيشتر از 20 سال و كمتر از 10 سال) مي باشد كه در سه روستاي ارا، اروست و واوسر قرار دارند. نمونه‌برداري از خاك در هركاربري، به‌صورت تصادفي سيستماتيك از دو عمق 150 و 3015 سانتيمتري انجام گرفت. در مجموع 10 نمونه خاك از هر كاربري، جهت آناليز كربن آلي، كربن ذره‌اي، زيست‌توده كربن خاك، كربن ناپايدار خاك، واكنش (pH) و هدايت الكتريكي خاك به آزمايشگاه انتقال داده شد. نتايج تجزيه واريانس بيانگر آن بود كه بيشترين ميزان كربن آلي، كربن آلي ذره‌اي، زيست‌توده ميكروبي كربن و كربن ناپايدار به كاربري باغ با سن بيشتر از 30 سال در عمق 150 سانتيمتري اختصاص داشته است، به‌طوري‌كه در اثر تبديل مرتع به باغ (داراي سن بيشتر از 30 سال) كربن آلي، كربن آلي ذره‌اي، زيست‌توده ميكروبي كربن و كربن ناپايدار به ميزان 18/86، 42/68، 13/61 و 94/66 درصد افزايش يافت. همچنين بيشترين ميزان هدايت الكتريكي نيز در كاربري باغ با سن بيشتر از 30 سال يافت شد. اما واكنش خاك (pH) در كاربري جو با سن بيشتر از 30 سال در عمق 3015 سانتيمتري بيشترين مقدار را داشت. دركل نتايج اين تحقيق نشان داد كه تاثير عوامل مطالعه شده بر اشكال مختلف كربن آلي خاك مستقل از زمان نيست. بنابراين استراتژي هاي مديريت كربن آلي خاك  بايد با توجه به دوره زماني تنظيم شود.