حساسيت‌سنجي معادلات برآورد انتقال بار كل رسوب در رودخانه‌ها

به منظور محاسبه‌ي دبي انتقال رسوب در رودخانه‌ها عمدتاً از معادلات تجربي استفاده مي‌شود. متغيرهاي به كار رفته در اين معادلات خصوصيات جريان و رسوبات، مانند سرعت و عمق جريان، اندازه‌ي ذرات رسوب است. برآورد انتقال رسوب با استفاده از اين معادلات نيز بر پايه‌ي اندازه‌گيري اين خصوصيات صورت مي‌گيرد. خطاهايي كه در اندازه‌گيري‌هاي اين خصوصيات رخ مي‌دهد و در كاربردهاي مهندسي معمول است، بر صحت محاسبات انتقال رسوب تأثير مي‌گذارد. در تحقيق حاضر، انتشار خطاي موجود در خصوصيات فيزيكي ورودي و تأثير آن در برآورد انتقال بار رسوب به‌صورت كمي بررسي شده است و بر اساس آن ميزان حساسيت و  نقاط ضعف و قوت چهار معادله‌ي انتقال بار كل رسوبات شامل: معادلات انگلند و هانسن، شِن و هانگ، موليناس و وو، و يانگ و ليم تعيين شده است. از آنجايي كه معادلات تجربي انتقال رسوب معادلاتي غيرخطي هستند از روش عددي مونت كارلو براي مقايسه معادلات استفاده شد. نتايج نشان مي‌دهد كه از بين عوامل فيزيكي ورودي، به ترتيب، سرعت جريان، اندازه‌ي ذرات رسوب، و سپس ضريب زبري بيشترين، و تغييرات عمق جريان كمترين تأثير را بر محاسبات انتقال رسوب دارند. همچنين نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه از بين چهار معادله‌ي مورد بررسي، معادله‌ي موليناس و وو كمترين و معادله‌ي شن و هانگ بيشترين حساسيت را نسبت به خطاي موجود در داده‌هاي خصوصيات فيزيكي ورودي دارند. در بيشتر حالات مورد بررسي، تفاوت مشاهده شده بين معادله‌ي شن و هانگ و معادله‌ي موليناس و وو بسيار زياد و در حدود چند صد درصد است. بنابراين توصيه مي‌شود به‎جز در شرايطي كه اندازه‌گيري‌هاي عوامل فيزيكي به‌طور دقيق انجام شده‌ است، معادله‌ي شن و هانگ به منظور محاسبه انتقال رسوب و يا استفاده در مدل‌هاي هيدروديناميكي به‌كار برده نشود.