برآورد نياز آبي گونه‌هاي افراي سياه و كاج تهران در فضاي باز و گلخانه (مطالعه موردي: شهر رباط كريم)

گسترش فضاي سبز و جنگل‌كاري‌ها در مناطق خشك و نيمه‌خشك همواره با كمبود آب مواجه بوده و استفاده از گونه‌هايي با نياز آبي كمتر همواره يك سياست اجرايي در اين مناطق بوده است. هدف از اين مطالعه برآورد نياز آبي گونه‌هاي افراي سياه و كاج تهران، به عنوان گونه‌هاي مهم مورد استفاده در فضاي سبز مناطق خشك، در فضاي باز و گلخانه است. براي انجام اين مطالعه در ابتدا ظرفيت زراعي خاك، حد مجاز تقليل رطوبت و نياز آبي و دور آبياري نهال‌ها مشخص شد. سپس، نهال‌هاي مورد مطالعه تحت تنش‌هاي آبي دو، چهار و شش روز بعد از فرا رسيدن نقطه حد مجاز تقليل رطوبت، قرار گرفتند. نتايج نشان داد ميانگين قطر و ارتفاع گونه‌ي كاج تهران در آغاز دوره مطالعه در فضاي باز به ترتيب 6.5 و 45.9 و در گلخانه 5.6 ميلي‌متر و 46 سانتي‌متر بود. همچنين ميانگين قطر و ارتفاع گونه‌ي افرا سياه در آغاز دوره مطالعه در عرصه به ترتيب 7.7 و 97 و در گلخانه 9 ميلي‌متر و 80 سانتي‌متر بود. اين مقادير در پايان دوره مطالعه برابر با 10.2 و 111.8،  52 و 111 براي فضاي باز و 6.7 و 13، 52.3 و 104.1 براي گلخانه بود. در گونه‌هاي كاج تهران و افراي سياه سريع‌ترين زمان رسيدن به نقطه‌ي حد مجاز تقليل رطوبت، به ترتيب هفت و چهار روز در گلخانه و نه و شش روز در فضاي باز بود. بيشترين رطوبت مصرفي كاج تهران در گلخانه و فضاي باز در روز 19 تا 20 خرداد و در روز اول تا دوم ارديبهشت برابر با 14.14 و 6.13 درصد رطوبت حجمي، 10.97 و 4.3 درصد رطوبت وزني بود. بيشترين رطوبت مصرفي افراي سياه در گلخانه و فضاي باز در روز 21 تا 22 ارديبهشت و در روز 18 تا 19 مرداد ماه برابر با 11.58 و 4.03 درصد رطوبت حجمي، 8.81 و 2.9 درصد رطوبت وزني بوده است. نتايج اين تحقيق نشان داد كه گونه‌ي كاج تهران به عنوان يك گونه‌ي هميشه سبز، بيشترين بردباري را در برابر كمبود آب داراست و كمترين نياز آبي را نسبت به گونه‌ افراي سياه داشت. با آگاهي نسبت به مقادير نياز آبي و دور آبياري گونه‌هاي موجود در فضاي سبز كلان‌شهرها، علاوه بر صرفه‌جويي اقتصادي در مصرف آب، مي‌توان به توسعه‌ي نوين آبياري در اين مناطق كه مواجه با بحران آب هستند، اهتمام ورزيد.