ذهني بودن زيبايي شناسي نزد كانت

Kant's Aesthetics Subjectivity

كانت، زيبايي‌شناسي را در حكم ذوق منحصر مي‌كند. قوه حاكمه، داوري زشت و زيبا را در نسبت با خوشايندي از صورت عين خارجي صادر مي‌كند. وي حكم زيبا‌شناختي را نيز چون حكم شناختي، يك حكم پيشيني تلقي مي‌كند و آنرا ذيل مقولات ماتقدم ذهني «كميت»، «كيفيت»، «نسبت» و «جهت» درج مي‌كند. با اين رويكرد، حكم زيبا‌شناختي در عين اينكه حكم «شخصي» است، بايد طبق الزام پيشيني كميت، از «كليت» و اعتبار عمومي نيز برخوردار باشد و در همان صورت «غايت‌مند»ي‌اش، به دليل درج در مقوله پيشيني «نسبت» بايد فاقد «غايت» باشد. همچنين مقوله ماتقدم كيفيت، حكم ذوق را ملزم به عدم تعلق مي‌نمايد؛ بدين الزام، در فرايند صدور حكم زيبا‌شناختي هيچ علاقه مفهومي نبايد دخيل باشد، حال آنكه قوه متخيله با همه امكانات مصوره‌اش صرفاً مي‌تواند در بازي آزاد، به تحريض قوه فاهمه بپردازد و بدون مفهوم‌سازي آن به تنهايي نمي‌تواند حكم كلي صادر كند. اين نوشتار درصدد تبيين آن‌ است كه كانت در نقد قوه حاكمه، عليرغم توفيق در برقراري نسبت ميان ساحت ضروري طبيعت (نقد عقل نظري) و سپهر آزادي اخلاقي (نقد عقل عملي)، نه تنها در ژرفناي ذهني‌گروي و موضوعيت نفساني (subjectivity) درغلطيده است، بلكه تعارضات و ناسازگاري‌هايي را نيز بر زيبايي‌شناسي خود تحميل كرده است، كه در جاي خود قابل نقد و بررسي است.

Kant limits aesthetics to judgment of taste. The faculty of judgment issues ugly and beautiful arbitration in relation to the pleasure of the external object. Kant considers aesthetic judgment as a cognitive judgment a priori sentence, and inserts it under the title a priori mental categories, indicates: "quantity", "quality", "modality", and "relation". With this approach the aesthetic judgment while being a "singular judgment", must be accordance with the a priori of quantity requirement, have "generally" and "including validity", and so on its "purposiveness" from, because of the inclusion in the a priori category of "relation" must have no purpose. Also the a priori category of quality requires the judgment of taste not to interest, this requirement in the issuance process of aesthetic judgment no conceptual interest should be involved, while the imagination faculty despite all possibilities can only simulate the understanding faculty, and without its conseptualazion cannot issue a general judgment.