كليدواژه :
سبك زندگي , خانواده , فناوري‌هاي نوين ارتباطي , سناريوهاي خانواده
چكيده فارسي :
خانواده به عنوان يكي از نهادهاي اجتماعي به لحاظ ســبك زندگي و پيامدهاي ناشي از آن، در طول تاريخ و در جوامع مختلف، دســتخوش تحولات زيادي شــده است. رشد سريع فناوري‌هاي نوين ارتباطي و اطلاعاتي و گسترش حوزه‌هاي اثرگذاري آن در تمامي شئونات زندگي انسان، از جمله در حوزه خانواده، تغيير و تحولات شگرفي را پديد آورده است. سبك زندگي ايرانيان به معناي چگونگي جريان حيات و شيوه زندگي آنان نيز با ورود تكنولوژي‌هاي نوين ارتباطي و رسانه‌اي در برخي حوزه‌ها دستخوش تحولاتي شده است و به تبع آن تحولي اساسي در معنا، مفهوم و سبك‌هاي زندگي خانواده ايجاد كرده است. از آنجايي كه تغيير و تحولات تكنولوژيكي، ساختار سنتي خانواده ايراني را در انواع الگوهاي همسرگزيني، روابط بين همسران، روابط والدين با فرزندان و شيوه‌هاي فرزندپروري، روابط بين دو نسل، مشاغل اقتصادي نوين در خانواده، اوقات فراغت، انگاره‌هاي جنسيتي و ...متأثر نموده است. بر اين اساس ناديده انگاشتن اهميت تغييرات تكنولوژيكي، فرهنگي در جامعه و سبك‌هاي زندگي منبعث از آن، ممكن است به از دست رفتن فرصت‌ها و پيش‌بيني‌ناپذيري تهديدها منجر شود. مقاله‌ي پيش رو حاصل يك تحقيق آينده‌پژوهانه است كه در آن شناسايي مؤلفه‌هاي كليدي و مضامين اصلي سناريوهاي تغيير در سبك زندگي خانواده ايراني با تأكيد بر نقش‌آفريني فناوري‌هاي نوين ارتباطي از ديدگاه خبرگان در ايران، با استفاده از مصاحبه‌هاي عميق و پرسشنامه و به كمك نرم‌افزار ان وي وو (NVIVO) تعيين شده و سناريوسازي با استفاده از رويكرد شهودي انجام شده و عناوين ســناريوها ترسيم و مختصات خانواده در هريك بحث و بررسي شده است. از ديدگاه خبرگان،4 سناريو: خانواده التقاطي رسانه‌اي، خانواده پايدار رسانه‌اي، خانواده ناپايدار رسانه‌اي و خانواده آشفته رسانه‌اي تدوين و ويژگي‌هاي اصلي هر سناريو ارائه گرديد.
چكيده لاتين :
The family as one of the social institutions in terms of lifestyle and its consequences, has
undergone many changes throughout history and in different societies. The rapid growth of new
communication and information technologies and the expansion of its spheres of influence in all
aspects of human life, including the field of family, has brought about dramatic changes and
developments. The lifestyle of Iranians, meaning the way of life and their way of life, has also
undergone changes with the introduction of new communication and media technologies in some
areas. Consequently, it has created a fundamental change in the meaning, concept and lifestyles
of the family. Because of technological changes, the traditional structure of the Iranian family in
a variety of patterns of marriage, relationships between spouses, parents' relationships with
children and parenting practices, relationships between two generations, new economic jobs in
the family, leisure, gender ideas, etc. have been affected. Accordingly, ignoring the importance
of technological and cultural changes in society and the resulting lifestyles, It may lead to missed
opportunities and unpredictability of threats. The following article is the result of a future
research .In it, the identification of key components and main themes of scenarios of change in
the lifestyle of the Iranian family with emphasis on the mapping of new communication
technologies from the perspective of experts in Iran, using in-depth interviews and
questionnaires and with the help of NVIVO software has been determined. Scenario making is
done using an intuitive approach, and the titles of the scenarios are drawn and the family
coordinates in each are discussed. From the experts' point of view, 4 scenarios: eclectic media
family, stable media family, unstable media family and chaotic media family were developed
and the main features of each scenario were presented.
