تأثير شبكه‌هاي پيام‌رسان مجازي بر سبك كاربردي متن و نظام نوشتاري دانش‌آموزان نوجوان پسر ايراني دورۀ اول متوسطه

شبكه‌هاي پيام‌رسان مجازي و زبان اينترنت هم‌زمان در حال شكل‌گيري و نيز زايش گونه‌هاي كاربردي زبان و زبان‌هاي جديد به‌مثابۀ ابزار ارتباطي هستند. هدف از پژوهش حاضر، بررسي تأثير شبكه هاي پيام‌رسان مجازي تلگرام و سروش بر سبك كاربردي متن و نظام نوشتاري نوجوانان پسر ايراني است. براي انجام اين تحقيق، ابتدا 60 دانش‌آموز 13 الي 15 ساله از دبيرستان سمپاد1 رشت دورۀ اول متوسطه با روش نمونه‌گيري غيراحتمالي2 در دسترس3 انتخاب شدند. سپس 837 پاره گفتار از گفت‌وگوي اينترنتي مورداستفادۀ آنان كه در شبكه‌هاي مجازي به‌كار رفت، با روش نمونه‌گيري هدفمند4 انتخاب شد. به مدت يك ماه رفتارهاي كلامي و اجتماعي آن‌ها در قالب متن گفتاري و نوشتاري ضبط و آوانگاري شد. بدين منظور، تحليل داده‌ها در دو بخش توصيف و تبيين انجام گرفت، در بخش توصيف داده‌ها براساس مشخصه‌هاي آراي كريستال (2004) در باب گفتمان اينترنتي مورد تحليل و بررسي قرار گرفت. اين پژوهش علاوه‌بر آراي كريستال در بخش توصيف، به مشخصه‌هاي نويني ازقبيل جايگزيني خط فارسي (فينگليش)، قرض‌گيري واژگاني، سبك گفتاري متن، لغزش نوشتاري، طنازي در گفتمان اينترنتي، جابه‌جايي اركان جمله، رمزگذاري، و نشانه‌گذاري كه گونۀ اينترنتي زبان فارسي را پديد آوردند دست يافت. براي رسيدن به تبيين نيز تأثير شبكه‌هاي اينترنتي و سبك كاربردي متن نوشتاري، گفتمان اينترنتي نوجوانان با استناد بر اصول چهارگانۀ مشاركت گرايس (1975) سنجش و ارزيابي شد. براساس اين سنجش، اصل كميّت براي بقاي اهداف ارتباطي نه‌تنها معيارهاي خود را نقض نمي‌كند بلكه تنها از آن‌ها عبور مي‌كند. اما در ساير اصول مشاركت هيچ گونه نقضي ديده نمي‌شود. درنتيجه، دستاوردهاي تحقيق حاضر اين نكته را آشكار مي‌سازد كه فضاي مجازي براي بقاي توانش ارتباطي، زايش و خلق گونه‌هاي مجازي در قالب سبك نشاندار نوشتاري از زبان فارسي را براي اهداف رسانۀ اجتماعي منجر مي‌شود. ​