بومي‌سازي: رويكرد مناسب با آموزش زبان فرانسه در آموزش و پرورش ايران

گسترش مباني جامعه‌شناختي زبان و نقش مؤثر مؤلفه‌هاي مرتبط با بافت در آموزش زبان دست‌اندكاران آموزش زبان‌هاي خارجي در جهان را در سال‌هاي اخير، به‌سوي رويكردهاي مرتبط با »بومي‌سازي آموزش زبان‌هاي خارجي « سوق داده است. در اين ميان، برطرف كردن نواقص و كمبودهاي آموزشي موجود در متدهاي همگاني آموزش زبان‌هاي خارجي از‌جمله بي‌توجهي آن‌ها به بافت و نيازهاي زبان‌آموزان جامعۀ هدف، سبب تقويت مباني نظري و راهكارهاي عملي در حوزۀ بومي‌سازي شده است. پژوهش حاضر نيز در پي مطالعۀ مفهوم و سازوكار بومي‌سازي آموزش زبان فرانسه در مدارس ايران متناسب با بافت اجتماعي، سياسي، فرهنگي و آموزشي و با تبعيت از رويكرد بينافرهنگي در كشور است. اين پژوهش در پي پاسخ دادن به اين دو پرسش اساسي است: بومي‌سازي آموزش زبان فرانسه در مدارس ايران چه ضرورت‌ها و چه سازوكاري را به‌دنبال دارد و اينكه آموزش فرهنگ در كتب درسي آموزش زبان فرانسه چگونه و تا چه ميزاني اعمال شده است. اين تحقيق از‌نظر ماهيت، كاربردي بوده و از‌نظر نوع روش، توصيفي ـ تحليلي است كه با روش تحليل محتواي كيفي در پي پاسخ به پرسش‌هاي اصلي پژوهش است. نتايج اين پژوهش مؤيد اين مطلب است كه آموزش زبان فرانسه در ايران در سه سطح كلان (بومي‌سازي آموزشي)، مياني (بومي‌سازي برنامۀ درسي) و خُرد (بومي‌سازي كتاب‌هاي درسي) قابل اجراست. از سوي ديگر، تحليل محتواي هفت كتاب درسي آموزش زبان فرانسه از به‌كارگيري مؤلفه‌هاي هويت ملي و مؤلفه‌هاي فرهنگ فرانسه به‌صورت نابرابر و نامتوازن و ناديده گرفتن رويكرد بينافرهنگي خبر مي‌دهد.