تحليلي بر تاب آوري كالبدي مساكن اجتماعي در برابر زلزله با استفاده از فن سيستم پشتيبان تصميم گيري فازي غير ساختاري (NSFDSS) ( نمونه موردي مسكن مهر زنجان)

Analysis of Physical Resilience of Social Housing against Earthquake Using Non-Structural Fuzzy Decision Support System (NSFDSS) Technique(Case Study: Zanjan's Mehr Housing)

مقدمه و هدف پژوهش: مسكن همواره به‌عنوان يكي از نيازهاي اساسي هر انسان و تأمين مسكن، از مهم‌ترين دغدغه‌هاي جوامع و از اولويت‌هاي دولت‌هاست. در كشور ما طي چند سال اخير، به منظور تامين مسكن اقشار كم درآمد، دولت سياست احداث مسكن مهر و طرح اقدام ملي مسكن را در پيش گرفته‌است. از طرفي ايران به لحاظ جغرافيايي و زمين‌شناختي در زمره كشورهايي است كه آسيب‌پذيري بالايي در برابر سوانح طبيعي دارد؛ و ازجمله مهمترين آنها، زلزله مي‌باشد. از طرف ديگر روند سريع رو به رشد شهرنشيني در كنار ساير عوامل، زنگ‌خطر بحران زلزله را به صدا در آورده‌است.مطالعات نشان مي‌دهند كه اكثر برنامه‌ريزي‌هاي صورت‌گرفته در زمينه مديريت بحران به حين و پس از وقوع بحران اختصاص دارد و كمتر به شرايط پيش از وقوع بحران توجه مي‌شود. بنابراين بررسي تاب‌آوري قبل از بحران در پروژه‌هاي مسكن اجتماعي امري ضروري مي‌باشد.در اين پژوهش توصيفي-تحليلي با هدف ارزيابي محلات متشكل از مسكن‌هاي مهر از لحاظ تاب‌آوري كالبدي در برابر زلزله، كليه‌ي شاخص‌ها به كمك تحليل محتوا شناسايي و بررسي شده تا علاوه بر شناخت نقاط قوت و ضعف آنها، چراغ راهي براي طرح‌هاي اقدام ملي مسكن باشند. روش پژوهش: بدين منظور در اين پژوهش با روش‌هاي اسنادي و ميداني به جمع‌آوري اطلاعات پرداخته شده‌است. معيارها و شاخص‌هاي استخراج شده، به كمك فن سيستم پشتيبان تصميم‌گيري فازي غيرساختاري (NSFDSS) اولويت‌بندي و وزن‌دهي شده و در نهايت به كمك سامانه اطلاعات جغرافيايي نقشه‌هاي معيارهاي وزن‌دهي شده، روي‌هم‌گذاري شده تا نقشه‌ي تاب‌آوري كالبدي حاصل شود. يافته‌ها: يافته‌هاي حاصل از پژوهش نشانگر اين است كه از بين شاخص‌هاي تاب‌آوري كالبدي فاصله از گسل بيشترين و دسترسي به كاربري‌هاي درماني و آتش‌نشاني كمترين اولويت را در راستاي ارتقاء تاب‌آوري كالبدي محلات دارند. نتيجه گيري: نتايج پژوهش گوياي اين است كه محلات متشكل از مسكن‌هاي مهر به علت ضعف‌هايي كه در مولفه‌هاي كالبديشان دارند از تاب‌آوري كالبدي پاييني برخوردارند و با وجود نوساز بودن و برنامه‌ريزي شده بودن، آسيب‌پذيري بيشتري دارند.

Introduction & Objective: Housing, as one of the basic needs of every human being, has always been one of the most important priorities of governments. In Iran, in recent years, in order to provide housing for the low-income groups, the government has adopted a policy of Mehrhousing and a national housing action plan. Regarding its geographical and geological condition, Iran is highly vulnerable to natural disasters among which earthquakes happen more frequently and are of more significance. On the other hand the rapid growth of urbanization along with other factors has sounded the alarm of an earthquake crisis. Studies have illustrated that crisis management planning is mostly performed during and after the crisis and less attention is paid to the pre-crisis conditions. Therefor it is necessary to study pre-crisis resilience in social housing. In this descriptive-analytical study, with the aim of evaluating the neighborhoods consisting of Mehrhousing in terms of physical resilience against earthquakes, all indicators have been identified and studied with the help of content analysis not only to identify their strengths and weaknesses, but also to provide a guidance for national housing action plans. Method: in order to reach this study's goals information needed has been collected through documentary and field methods. The extracted criteria and indicators were prioritized and weighted by non-structural fuzzy decision support system and finally superimposed with the help of weighted criteria maps GIS to obtain a physical resilience map. Findings: The results show that neighborhoods consisting of Mehrsocialhousing have low physical resilience due to their physical components weakness; hence despite being new and pre-planned, they are more vulnerable. Conclusion: The results show that neighborhoods consisting of Mehrsocialhousing have low physical resilience due to weaknesses in their physical components and despite being new and planned, they are more vulnerable.