نقش نخبگان فكري در سياست گذاري فرهنگي پهلوي اول

The Role of Intellectual Elites in Cultural Policy in the First Pahlavi Period

سياستگذاري فرهنگي يكي از مهمترين اقدامات دولت‌ها به هنگام تغيير صورت بندي جامعه از وضعيت سنتي به مدرن تلقي مي‌شوند. زيرا اين دولت ها با بهره گيري از قوه قهريه نسبت به نوسازي فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي جامعه مبادرت مي‌كنند. در چنين دولت‌هايي روشنفكران و نخبگان فكري نقش مهمي در شكل‌گيري سياستگذاري فرهنگي دارند. با استقرار رژيم پهلوي، سياستگذاري فرهنگي به يكي از اصلي‌ترين برنامه‌هاي نخبگان سياسي در ايران تبديل شد و نخبگان فكري، ايده‌هاي فرهنگي جديدي را براي آنها فراهم مي‌كردند. هدف پژوهش حاضر اينست كه سياست هاي فرهنگي دوره پهلوي اول را از منظر نخبگان فكري و سياسي مورد نقد و بررسي قرار دهد. بدين منظور با بررسي آثار و نوشته هاي نخبگان فكري، تلاش مي‌شود ابعاد اقدامات رژيم پهلوي در مدرن‌سازي فرهنگي ايران واكاوي گردد. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه سياست‌هاي تمركز‌سازي رضاشاه توانست امنيت را در ايران برقرار سازد و دولت مركزي را بجاي ايلات و عشاير بر ايالات ايران حاكم نمايد. اين تمركز‌گرايي دقيقاً ثمره تلاش نخبگان فكري‌اي بود كه در آثار مكتوب خود بر دولت - ملت سازي آمرانه تاكيد مي‌كردند. با اينحال اين مدرن سازي آمرانه در دوره پهلوي اول سبب تشديد شكاف‌هاي اجتماعي و سياسي و بروز تقابل‌هاي سنت و تجدد در دهه‌هاي آينده شد. روش پژوهش، توصيفي و تحليلي بوده و داده­ هاي لازم به روش اسنادي - تاريخي گردآوري شده است.

Cultural policy is one of the most important tasks of governments in changing society from tradition to modernity. These governments use force to modernize the culture, economy and society. In these governments, intellectual elites play an important role in cultural policy-making and determine the executive agenda of governments. After the establishment of the Pahlavi regime, cultural policy became one of the main programs of political elites in Iran and the intellectual elite provided them with new cultural ideas. The purpose of this study is to critique the cultural policies of the first Pahlavi period from the perspective of intellectual and political elites. Therefore, by studying their writings, an attempt is made to study the cultural characteristics of the Pahlavi regime in the political and cultural modernization of Iran. The results of the study show that Reza Shah's centralization policies were able to establish security in Iran and rule the central government in Iran instead of tribes and nomads. This centralism was the result of the efforts of intellectual elites who emphasized authoritarian nation-building in their writings. Authoritarian modernization in the first Pahlavi period intensified social and political divisions and confrontations between tradition and modernity in the coming decades in Iran. This research is descriptive-analytical and the necessary data have been collected by documentary-historical method