پديد آورندگان :
ﺳﻠﯿﻤﺎﻧﯽ، اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ داﻧﺸﮕﺎه اروﻣﯿﻪ - ﮔﺮوه رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ، اروﻣﯿﻪ، اﯾﺮان , كاظم زاده، ﻧﮕﯿﻦ داﻧﺸﮕﺎه اروﻣﯿﻪ - ﮔﺮوه رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ، اروﻣﯿﻪ، اﯾﺮان , ﺣﺴﯿﻨﯽ، ﮐﺘﺎ ﯾﻮن داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺒﺮﯾﺰ - ﮔﺮوه رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ، ﺗﺒﺮﯾﺰ، اﯾﺮان , اﺳﮑﻨﺪرﭘﻮر، ﺑﻬﺮوز داﻧﺸﮕﺎه ﭘﯿﺎم ﻧﻮر - ﮔﺮوه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ، اﯾﺮان
كليدواژه :
شناخت رواني-رفتاري، فرهنگ , اعتياد زنان , اجتماع , خانواده
چكيده فارسي :
هدف اين مطالعه طراحي الگوي عوامل موثر در گرايش زنان به اعتياد در استان آذربايجان غربي و ارائه ي راهكار بود. روش: به اين منظور از طرح اكتشافي آميخته استفاده شد و داده‌ها طي دو مرحله كيفي و كمي جمع‌آوري شد. در مرحله نخست مباني نظري و پژوهش هاي انجام شده در خصوص عوامل موثر در گرايش زنان به اعتياد مورد بررسي و تفحص قرار گرفت و با بهره‌گيري از روش كيفي با 16 نفر از متخصصان و صاحب نظران حوزه اعتياد به صورت فردي مصاحبه شد. طي سهمرحله كدگذاري داده‌هاي كيفي، مقوله‌هاي اصلي و فرعي، عوامل موثر در گرايش زنان به اعتياد و روابط بين آن‌ها به دست آمد. در مرحله بعد بر مبناي يافته‌هاي حاصل از مرحله پژوهش كيفي، پرسشنامه و الگوي اوليه طراحي شد و در نهايت با مشاركت 156 نفر از زنان وابسته به مواد الگوي مذكور آزمون شد. تحليل داده‌هاي كمي به منظور شناخت روابط بين عوامل و تعميم يافته‌هاي مرحله نخست انجام شد و شاخص‌هاي برازندگي الگو به منظور بررسي برازش مطلوب داده‌ها با الگوي مفهومي كه پژوهشگر بر اساس يافته هاي مرحله پژوهش كيفي مفروض دانسته بود، بررسي شد. يافته‌ها: نتايج پژوهش نشان‌دهنده 5 مقوله كلي بود كه در قالب الگوي پارادايمي{شامل عوامل شناختي (نگرش مثبت به مواد؛ فقدان شناخت نسبت به مواد؛ عدم آموزش بهداشت رواني و عدم شناخت مهارت هاي زندگي)، عوامل رواني- رفتاري (عوامل رواني؛ هيجاني و شخصيتي)، عوامل اجتماعي (همسالان و همكاران؛ محل زندگي و تحصيل و دسترسي آسان و نارسايي هاي اجتماعي)، عوامل خانوادگي (اعتياد اعضا خانواده (والد-خواهر-برادر)؛ از هم گسيختگي خانواده و عوامل ارتباطي-تربيتي خانواده) و عوامل فرهنگي(تبليغ مصرف مواد؛ فرهنگ مصرف تفنني؛ نبود امكانات تفريحي-آموزشي و ضعف اعتقادات مذهبي)، عوامل موثر در گرايش زنان به اعتياد و روابط بين ابعاد مختلف آن را منعكس مي كردند. در الگو مرحلهكمي پژوهش، نتايج مدل يابي معادلات ساختاري نشان داد كه الگوي ساختاري پژوهش با داده هاي گردآوري شده برازش دارد. نتيجه گيري: با توجه به نتايج به دست آمده مي توان نتيجه گرفت عوامل شناختي، رواني، اجتماعي، خانوادگي و فرهنگي در گرايش زنان به اعتياد از نقش بسزايي برخوردار مي باشند و اين امر مستلزم ارائه آموزش ها و راهكارهاي شناختي، رواني، اجتماعي، خانوادگي و فرهنگي است.
چكيده لاتين :
The aim of this study was to design a model of factors influencing the tendency of women to addiction in West Azerbaijan province and to provide a solution. Method: For this purpose, a mixed exploratory design was used and the data were collected in two qualitative and quantitative stages. In the first stage, the theoretical foundations were examined and 16 addiction specialists were individually interviewed using the qualitative method. The main and secondary categories of factors affecting women's tendency to addiction and the relationships between them were obtained during the three stages of coding qualitative data. In the next step, the original questionnaire and model were designed based on the findings of the qualitative research stage, and the model with the participation of 156 substance addicted women was tested. Quantitative data analysis was performed to identify the relationships between the factors and the generalizations of the first stage. Model fit indices were examined to evaluate the optimal fit of the data with the conceptual model that the researcher assumed based on the findings of the qualitative research stage. Results: The results showed 5 general categories in the paradigmatic model, {it includes cognitive factors (positive attitude towards drugs; lack of knowledge about drugs; lack of psychological health education and lack of knowledge of life skills), Psycho-behavioral factors (psychological, emotional and personality factors), social factors (peers and colleagues; place of residence and study and easy access and social insufficiency), family factors (addiction of family members (parent-sister-brother); family breakdown and family communication-educational factors), and cultural factors (promotion of drug use; culture of recreational consumption; lack of recreational and educational facilities and poor religious beliefs} were reflected factors influencing women's tendency to addiction and the relationships between its various dimensions. In the quantitative part of research model, the results of structural equation modeling showed that the structural model of the research fits with the collected data. Conclusion: According to the obtained results, it can be concluded that cognitive, psychological, social, family and cultural factors play an important role in women's tendency to addiction, and this requires the presentation of educations and solutions on cognitive, psychological, social, family and cultural domains.
