تاثيرپذيري و تاثيرگذاري معماري و شهرسازي از فرهنگ مصرفي معاصر

Impact and Effectiveness of Contemporary Consumption Culture on Architecture and Urban Planning

توليد و مصرف علاوه بر موضوعيت در علوم اقتصادي، بر فرهنگ و اجتماع نيز تاثيرگذار و با توجه به وابستگي زندگي به مكان و مكان بر زندگي، بر بستر معماري و شهرسازي نيز تعميم مي يابد. اين موضوع در مقياسهاي كلان تا خرد در گام نخست به عنوان فضايي براي بروز و ظهور فرهنگ مصرف نقش ايفا نموده و در صورت عدم بررسي و عيان سازي رويكرد طراحانه خود، مي تواند همسو با ايدئولوژي جديد، لطمه هاي عميق تري بر پيكره نظام اجتماعي وارد نمايد. بدين منظور اين پژوهش با پارادايم تفسير گرايي و رويكرد زمينه گرايي با بهره گيري از روش هاي تركيبي ميداني و وامداري از ادبيات معاصر پژوهش در حوزه هاي علوم اجتماعي، روانشناسي و اقتصاد، اقدام به كدگذاري زمينه هاي بروز موضوع در كالبد و برنامه معماري نموده است. اين موضوع به واسطه اهميت بيشتر فضاهاي مصرفي تاكيد بيشتر بر فضاهاي تجاري و تفريحي-گردشگري داشته كه خواستگاه مشهود مصاديق نظري پژوهش خواهند بود. در عين حال كه اين پژوهش گام هاي ابتدايي براي ورود به ابعاد فضايي موضوع مورد بحث به شمار مي رود، مي توان چنين استنباط نمود كه، معماري و شهرسازي، امكان تحقق فضاهاي تهي از ماهيت اجتماعي به عنوان بسترهايي براي مصرف سطحي در اختيار فرهنگ مصرف قرار داده كه نظام دهنده ي مكاني بي زمان، سطحي، غير واقعي و فاقد هويت اجتماعي است كه از جنبه تاثيرگذاري و تأثيرپذيري روز افزون خود، مي تواند در روندي تصاعدي موجبات اختلالات عميق تري در بستر فرهنگي و اجتماعي پديد آورد كه اين مهم در حوزه برخي از شهرهاي كشور نيز قابل رويت و تامل است.

Production and consumption are not mere economic terms, as they have, for many years, expanded into the sociological realm and spatial analyses. Consumption has been introduced as a key subject in Sociology and Humanities, signifying that the current society is rich in consumption ethics. Because architectural and urban spaces involve peoples’ daily lives thus, it is imperative to address the consumer subject in urban architecture and city planning. This research is an interdisciplinary study that uses a descriptive-analytical approach to explore the contemporary consumer culture and urban and architectural spaces. Reviewing the literature, the study provides a classification of consumer spaces, including commercial and tourism-recreational spaces. This research does not aim to provide a comprehensive conclusion because it strives to enter into spatial dimensions, a subject that has gained the attention of sociologists and thinkers of other scientific assemblies and in the position of architecture and urban planning, the consequences are still original and debatable. Characteristics of intended spaces and their formative and content dimensions reveal that the grave challenges facing our cities are that spaces risk getting empty and converted into platforms for superficial consumption and this issue can be seen and pondered in some cities of the country