پيامدهاي اجراي استانداردهاي بين‌المللي گزارشگري مالي در صنعت بانكداري ايران

Consequences of IFRS Implementation In The Iranian Banking Industry

هدف مقاله حاضر بررسي پيامدهاي احتمالي اجراي استانداردهاي بين‌المللي گزارشگري مالي (IFRS) در صنعت بانكداري با توجه به ويژگي‌هاي حاكم بر محيط گزارشگري مالي بانك‌ها در ايران است. در اين تحقيق پيمايشي پس از انجام مطالعات نظام‌مند، سوالات پرسشنامه شامل 45 گويه طراحي شد و نظرات خبرگان چهار گروه مديران بانك‌ها، حسابرسان بانكها، نهادهاي ناظر و صاحب نظران دانشگاهي و پژوهشگران حوزه بانكي دربافت گرديد. پاسخ‌هاي دريافتي (با نرخ بازگشت 90 درصد) با استفاده از روش اختصاصي منطق فازي تجزيه و تحليل شد. نتايج اين پژوهش نشان داد پيامدهاي حاصل از اجراي IFRS عمدتا ناشي از پياده‌سازي مدل‌هاي اندازه‌گيري زيان اعتباري مورد انتظار (ECL) و حسابداري ارزش منصفانه (FVA) است. علي‌رغم اين كه عوامل محدودكننده اجراي IFRS در ايران، ميزان مربوط و قابل اتكا بودن مدل‌هاي اندازه‌گيري را تحت تاثير قرار مي‌دهد، اما از منظر پرسش‌شوندگان، با تهيه گزارش‌هاي مالي مبتني بر ارزش‌هاي منصفانه در مقايسه با سيستم بهاي تمام‌شده تاريخي مي‌توان اطلاعات مربوط‌تري براي سرمايه‌گذاران فراهم كرد. افزون بر اين، با افزايش ميزان شفافيت دارايي‌ها، احتمال مواجهه با بحران افزايش شفافيت در گزارشگري مالي ناشي از ساختار اقتصاد سياسي افزايش مي‌يابد. همچنين با توجه به برخي ويژگي‌هاي محيط گزارشگري مالي بانك‌ها، نظير عدم ثبات اقتصادي، ضعف حاكميت شركتي، ضعف دانش و مهارت قضاوت حرفه‌اي احتمال دارد اثرات فراچرخگي ناشي از اجراي مدل‌هاي ECL و FVA افزايش يابد.

Identifying the possible consequences of implementing International Financial Reporting Standards (IFRS) in the Iranian banking industry before the implementation of these standards is of great importance due to the nature of the financial reporting environment of banks in Iran, so the purpose of this article is to identify these consequences. In this study, after systematic Reviews, survey questions (including 45 items) were designed and sent to four groups including banks, bank Independent auditors, supervisory institutions, academic experts and researchers in order to collect expert opinions. Received responses (with a return rate of 90%) Were analyzed using a fuzzy logic method. The results show that the main consequences of implementing IFRS will be the implementation of Expected Credit Loss Measurement (ECL) and Fair Value Accounting (FVA) models. Although the factors limiting the implementation of IFRS in Iran affect the relevance and reliability of measurement models, from the respondents' point of view, preparing financial reports based on fair values versus historical cost can provide more relevant information to investors. In addition, with increasing asset transparency, the likelihood of facing a crisis of increased transparency in financial reporting due to the structure of the political economy increases. Also, due to some features of banks' financial reporting environment such as economic instability, weak corporate governance and lack of knowledge and professional judgment skills, it is likely that the Procyclicality effects of ECL and FVA models will increase.