حفاظت از ارزش‌هاي شهري گذرهاي تاريخي با تكيه‌بر آسيب‌شناسي گذر محله بالا در شهر نراق

Preservation of urban values of historical passages by relying on the pathology of the upper neighborhood pass way of Naraq city

مدرن‌سازي شهرهاي ايران با تعريض گذرهاي تاريخي براي عبور اتومبيل، سبب دگرگوني سازمان فضايي و تغيير جايگاه محدوده‌هاي تاريخي شده است. گذر محله بالاي شهر نراق با تكرار اين سناريو، از آسيب‌هاي ناشي از تعريض گذر‌ها و ساخت‌وسازهاي نابجا مصون نمانده است. اين مقاله، تغييراتي كه در سده گذشته در ساختار كالبدي اين گذر تاريخي رخ ‌داده، بامطالعه مقاطع مختلف بررسي كرده و به آسيب‌شناسي محله تاريخي مي‌پردازد. تغييرات رخ‌داده، سبب برهم زدن ساختار منسجم گذر، به انزوا رفتن آن، تخريب تدريجي بناها و از بين رفتن جايگاه گذر در شهر شده است؛ درحالي‌كه شهر تاريخي هنوز از ارزش‌هاي قابل‌توجهي برخوردار و نيازمند حفاظت، احياء و توسعه مي‌باشد. براي حفاظت از ارزش‌هاي شهري گذرهاي تاريخي با معضلات اين‌چنين، با تكيه‌بر معيارهاي مستخرج از سند نارا و بيانيه سن آنتونيو در مورد اصالت و توصيه‌نامه نايروبي در باب يكپارچگي، چارچوب حفظ و سنجش اصالت و يكپارچگي شهر تاريخي در قالب نظام‌هاي شهري دسترسي، كالبدي، عملكردي و منظر بصري؛ تعريف‌كننده شخصيت شهر تاريخي مستخرج از منشور واشنگتن، تبيين شده است. راهبردهاي تدوين‌شده به روش سوات، با اين چارچوب موردسنجش قرارگرفته‌اند تا هرگونه مداخله و اقدام، بر اساس اولويت راهبردهايي كه متضمن حفظ اصالت و يكپارچگي شهر هستند، انجام شود. ارزيابي راهبردها با چارچوب تبيين شده نشان مي‌دهد، حفظ منظر شهري متناسب با زمينه و تقويت عناصر و الگوهاي شاخص معماري در گذر و بافت پيرامون، راهكارهايي هستند كه به دست‌يابي به هدف اصلي پژوهش كه حفاظت از ارزش‌هاي شهري گذرهاي تاريخي بر اساس دو معيار اصالت و يكپارچگي است، كمك مي‌كند.

Modernizing Iranian cities by extensive street making for the cars and damaging historical passways changed the physical-Spatial structure and historical paths. The Uptown passway of Naraq was not safe from damages that resulted from widening pathways. This research with focusing on the changes applied to the spatial structure of this historical pathway, studying different profiles; Historical district pathology shows that changes made to the city lead to the disarranging cohesive structure of the district and passway, its isolation, gradual destruction of the buildings and generally losing the importance of passway in the city; In contrast, the historical city still has prominent values and need conservation, revitalization, and development. To keep the urban values of the historical pathway with these difficulties, we rely‌ on the derived guidelines from the Nara document and San Antonio statement regarding authenticity and Nairobi recommendation about integrity, conserving and determining authenticity and integrity of historical city in the format of urban systems, accessibility, structure, functional and Visual landscape, defining the specification of the historical city derived from the Washington charter. The extracted guidelines were studied using SWOT analysis. So that any action applied to the historical passway will be based on policies that guarantee the authenticity and the integrity of the historic city. Assessing guidelines by the explained framework shows that conserving cityscape pertinent to its context and reinforcing elements and architectural outstanding patterns in the pathway and the texture around it is among the most important solutions that help reach the goal of this research.