حمل ونقل پايدار در ايران؛ اندازه گيري و تحليل شاخص هاي مرتبط

Sustainable transportation in Iran; Measurement and analysis of related indicators

مقاله حاضر در تلاش است تا وضعيت پايداري يا ناپايداري سيستم‌هاي حمل و نقل موجود يا برنامه‌ريزي شده را دراقتصاد ايران ارزيابي نمايد. اين اقدام مستلزم شناسايي و تدوين شاخص‌هاي بومي براي اندازه‌گيري حمل و نقل پايدار در كشور است. در اين راستا، شناسايي و محاسبه شاخص‌هاي تعيين‌كننده كيفيت و كمّيت حمل و نقل پايدار در سطح كشور، به عنوان معيار عملكرد سياست‌‌ها و تصميم‌ها در جهت حركت به سوي توسعه پايدار در نظر گرفته شده و دوره زماني 1375-1393 مورد ارزيابي و تحليل قرار گرفته و سپس شاخص حمل و نقل پايدار طراحي و ارائه شده است. نتايج حكايت از آن دارد كه تقريباً با گذشت زمان، كليه متغيرهاي نامبرده در وضعيت نامساعدي به لحاظ پايداري قرار گرفته و در كل نيز شاخص محاسبه شده حمل و نقل پايدار در طي دوره مذكور، از ميزان 93/1- به مقدار 91/4- كاهش پيدا كرده يعني اوضاع به مراتب بحراني‌تر و وخيم‌تر شده است.به طور خاص، حمل و نقل زميني هزينه هاي متعددي( نظير:آلودگي‌هــاي زيســت محيطــي، هزينه‌هاي مستقيم و غيرمسـتقيم اقتصـادي به اقتصاد ايران تحميل مي‌نمايد. بنا براين به منظور نيل به پايداري و كاهش هزينه‌هاي حمل و نقل، سوق دادن سيستم حمل درون و برون شهري به سمت حمل و نقل جاده اي منطبق با آخرين استانداردهاي مجمع جهاني حمل و نقل و نيز تقويت پايدار حمل و نقل ريلي پيشنهاد مي گردد

The present article tries to assess the stability or instability of existing or planned transportation systems in the Iranian economy. This measure requires the identification and development of indigenous indicators to measure sustainable transportation in the country. In this regard, identifying and calculating the indicators that determine the quality and quantity of sustainable transportation in the country, as a measure of the performance of policies and decisions to move towards sustainable development and the time period 1375-1393 has been evaluated and analyzed and then action has been taken to design a sustainable transportation index. The results indicate that almost over time, all of these variables are in an unfavorable position in terms of stability and overall the sustainable transport index has become more critical and deteriorating during the period under review. Land transportation imposes various costs on the Iranian economy, such as environmental pollution, direct and indirect economic costs. Therefore, in order to achieve sustainability and reduce transportation costs, it is proposed to move the inter-city and inter-city transportation system towards road transport in accordance with the latest standards of the World Transport Assembly, as well as the sustainable strengthening of rail transport.