تحليل شرايط مورفولوژيك كريدور رودخانه‌اي كن در كلان‌شهر تهران با استفاده از روش MQI

Analysis of morphological conditions of Kan river corridor in Tehran metropolis using MQI method

رودخانه ها اصلي ترين عامل تغييردهنده شكل زمين هستند.ژئومورفولوژي رودخانه اي، به مطالعه فرم ها و فرايندهاي رودخانه اي و تغيير و تحول آنها ونقش انسان و اثرات متقابل بين آنها مي پردازد. رودخانه هاي شهري يكي از اكوسيستم هايي هستند كه به دليل مداخلات نسنجيده و غير علمي انساني مورد تخريب و دستكاري قرار گرفته اند.كريدور رودخانه اي كن به عنوان يكي از رودخانه‌هاي مهم تهران از اين تغييرات مستثني نبوده است. براثر تغييرات انساني بستر اين رودخانه و كاناليزه كردن آن ، كاركردهاي طبيعي و اكولوژيك اين رودخانه كاهش يافته و مختل شده است.تغيير در سيما و منظر طبيعي بستر، تغيير در پوشش بستر و پوشش گياهي، تجاوز به حريم رودخانه، … ازجمله مسائلي است كه رودخانه كن در شهر تهران با آن روبروست.هدف اين پژوهش بررسي و تحليل شرايط و كيفيت مورفولوژيك رودخانه كن در شهر تهران با استفاده از مدل MQI است. در اين راستا با استفاده از مشاهدات ميداني و تصاوير گوگل ارث ، در طول مسير ، 6 بازه تعيين و شناسايي شد. پس از بررسي و امتيازدهي 28 شاخص با استفاده از مدل MQI ، بازه 2 يعني بوستان جوانمردان كيفيت مورفولوژيكي بسيار ضعيف و بازه هاي 1، 3 و 4 ، كيفيت ضعيف را نشان دادند.تنها دو بازه 5 و 6 در بخش پاييني كريدور يعني مناطق فرودگاه و معادن شن ، داراي كيفيت متوسطي بودند.در مجموع كيفيت مورفولوژيك كل كريدور رودخانه اي نيز با امتياز 4/0 معادل ضعيف ارزيابي شد.

Rivers are the main factor that changes the shape of the earth. River geomorphology studies the forms and processes of rivers and their change and evolution and the role of humans and the interactions between them. Urban rivers are one of the ecosystems that have been destroyed and manipulated due to ill-considered and unscientific human interventions. The Kan River Corridor, as one of the most important rivers in Tehran, has not been an exception to these changes. Due to human changes in the bed of this river and its canalization, the natural and ecological functions of this river have been reduced and disturbed. The Kan River in Tehran is facing it. The purpose of this study is to investigate and analyze the conditions and morphological quality of the Kan River in Tehran using the MQI model. In this regard, using field observations and Google Earth images, 6 intervals were determined and identified along the way. After reviewing and scoring 28 indicators using MQI model, interval 2, ie Bustan Javanmardan, showed very poor morphological quality and intervals 1, 3 and 4 showed poor quality. Only two intervals 5 and 6 in the lower part of the corridor, ie airport areas. an‎d sand mines were of moderate quality. In general, the morphological quality of the whole river corridor was evaluated as poor with a score of 0.4.