مباني كلامي همگرايي مذاهب اسلامي از ديدگاه عبدالجليل قزويني

Theological Fundamentals of the Convergence of Islamic Denominations from the Perspective of Abd al-Jalil Qazwini

پس از رحلت پيامبر اعظم k اختلاف بين جانشيني آن حضرت در جامعه اسلامي نمود يافت. شيعيان جانشيني پيامبر را به نص و اهل سنت به روش‌هاي ديگر دانستند و اين اختلاف همچنان ادامه دارد. يافتن بهترين روش‌هاي تعامل شيعه و اهل سنت همواره يكي از مهم‌ترين مسائل جامعه اسلامي بوده است. راه‌حل‌هاي يادشده بين يكسان‌پنداري دو مذهب از سويي تا دوري و تكفير از سوي ديگر پيش رفته است. عبدالجليل قزويني رازي از جمله نظريه‌پردازاني است كه الگويي براي وحدت مذهبي مطرح كرده است. هدف از اين پژوهش، كشف و تبيين الگوي يادشده و مباني كلامي آن است كه مي‌تواند در فروكاستن از اختلافات جامعه اسلامي و رسيدن به الگوي نظري‌عملي وحدت اسلامي سودمند باشد. تحقيق با روش تحليل محتوا انجام شده و به اين پرسش اساسي پاسخ مي‌دهد كه: مباني كلامي همگرايي مذاهب اسلامي از ديدگاه عبدالجليل چيست؟ يافته‌هاي مقاله نشان مي‌دهد مباني همگرايي عبدالجليل در سه گروه مباني مبدأشناسي، راهنماشناسي و مقصدشناسي مي‌گنجد و بر اساس آن، شيعيان و اهل سنت ضمن پاي‌بندي به اصول اعتقادات خود، مي‌توانند جامعه واحد اسلامي را تشكيل دهند.

After the demise of the Holy Prophet (S), there was a dispute about his succession in the Islamic society. The Shiites considered the succession of the Prophet (S) to be based on the text and the Sunnis believed in other ways, and the difference still persists. Finding the best ways for Shiites and Sunnis to interact has always been one of the most important issues in Islamic community. The solutions offered range from the equality of the two religions to the divergence and denial of each other. Abd al-Jalil Qazwini Razi is one of the theorists who have proposed a model for religious unity. The purpose of this study is to discover and explain his model and its theological principles, which can be useful in reducing the differences of the Islamic community and achieving the theoretical-practical model of Islamic unity. The research is conducted by content analysis method and answers the basic question: What are the theological fundamentals of the convergence of Islamic religions from Abd al-Jalil's point of view? The findings of the article show that the foundations of Abd al-Jalil's convergence fall into three groups: the principles of origin, guidance and destination, according to which Shiites and Sunnis, while adhering to the principles of their beliefs, can form a single Islamic community.