امويان در بستر مشروعيت‌دهي مرجئه

Murji'ah and Legitimacy of the Umayyads

فرقه مرجئه از جمله گروه هاي سياسي- فكري بود كه در نخستين سده ي اسلامي با پرهيز از قضاوت در خصوص عقايد و مواضع جناح هاي فعال در ميدان سياست و اجتماع، پا به عرصه وجود در جامعه پرتلاطم مسلماني گذاشت. چنين به نظر مي رسد كه عملكرد دوگانه مرجئه در تاريخ-سازش و مقابله با حكومت- و به تبع آن داوري دو سويه درباره ايشان، به دوگانگي موجود در انديشه آنان و به تعبير بهتر ماهيت دو پهلوي كلمه ارجاء و تعريف خاص آن از ايمان ، يعني دو ركن اصلي تفكر مرجئه باز مي گردد. از همين جهت اصطلاح مرجئه براي طيفي از جريان هاي گوناگون فكري و سياسي و گاه متضاد و حتي در مورد خوارج و شيعه به كار رفته است. مسئله محوري پژوهش حاضر اين است كه نوع مواجهه و واكنش فرق مرجئه در سازش و مقابله با امويان چگونه بوده است؟ هدف پژوهش پيش روي آن است كه نشان دهد كه امويان از اين رويكرد دوگانه مرجئه چگونه در جهت مشروعيت يابي خود بهره برداري كردند. اين پژوهش با رويكردي انتقادي به پژوهش هاي پيشين و با نگاه توصيفي –تحليلي سامان يافته است.

The Murji'ah was one of the political-intellectual groups that in the first century of Islam, by avoiding judging the beliefs and positions of the active factions in the field of politics and society, entered the arena of existence in the turbulent Muslim society. It seems that the dual function of the Murji'ah in history - compromise and confrontation with the government - and consequently the two-sided judgment about them, the duality in their thought and, better, the ambiguous nature of the word Murji'ah and its specific definition of faith, that is, the two main pillars of reference thinking go back. For this reason, the term Murji'ah has been used for a range of different intellectual and political currents and sometimes contradictions, and even in the case of Kharijites and Shiites. The central issue of the present study is what the type of confrontation and reaction of the Murji'ah difference in compromising and confronting the Umayyads was? The aim of this study is to show how the Umayyads used this dual Murji'ah approach to legitimize themselves. This research has been organized with a critical approach to previous research and with a descriptive-analytical view.