بررسي مضامين اخلاق اجتماعي در اشعار مولانا باتكيه بر مثنوي معنوي

Investigating the Themes of Social Ethics in the Poems Romi's Masnavi-ye-Ma'navi

مولوي يكي از شاعران دورۀ مغول است؛ دورهاي كه در آن، اخلاق اجتماعي و پايه هاي فكري و فرهنگي مردم رو به انحطاط نهاد. سقوط اخلاق اجتماعي و ارزشهاي انساني در سرزمينهاي مغلوب شده موجب ايجاد روحيۀ تسليم در بين عوام شد؛ اما برخي از انديشمندان و شاعران بزرگ پارسيزبان در آثار خود روح ستم ستيزي و به تبع آن ارزشهاي انساني و اجتماعي را ارج نهادند و باتوجه به فضاي حاكم بر عصر خويش، روش خاصي براي مبارزه با رذايل اخلاقي و اجتماعي موجود در جامعه، اوضاع نابسامان سياسي اجتماعي و نيز بي عدالتي هاي حاكمان برگزيدند. مولوي نيز در مثنوي هرجا مجال يافته، به نقد افراد مختلف جامعه ازجمله صاحبمنصبان و مردم عامه پرداخته و رفتار نكوهيدۀ آنها را نقد كرده است. در اين پژوهش نگارندگان با بررسي اشعار مولانا، مضامين اخلاق اجتماعي را در اشعار وي بررسي كردهاند. نتايج پژوهش بيانگر آن است كه او جانب اعتدال را رعايت كرده و در اين زمينه افراط نكرده است.

Rumi is one of the poets living in the Mongol period; a period in which people's social morality and their intellectual and cultural foundations declined. The collapse of social morality and human values ​​in the conquered lands created a spirit of submission among the masses. However, in their work, some great Persian-speaking thinkers and poets, paid attention to anti-oppression tendencies and consequently human and social values. Considering the dominant atmosphere of their time, they found a special way to fight against moral and social vices in the society, the unorganized socio-political situation, and the injustices of the rulers. Wherever he has the opportunity, Rumi has also criticized various people in the society, including officials and the common people and their reprehensible behavior in Masnavi. In this research, the authors examined the themes of social ethics in Rumi's poems through investigating them. The results of the research show that he is moderate and has not gone too far in this regard.