تحليل رضايت از محيط مسكوني و تأثير آن بر پژمردگي شهري نمونه موردي: منطقه ثامن شهر مشهد مقدّس

An Analysis of Satisfaction of the Residential Environment and its Impact on Urban Shrinkage Case Study: Samen District of Mashhad City

مقدمه: كيفيت مسكن و محيط مسكوني ازجمله عوامل اثرگذار در ميزان رضايت از محل زندگي است. عدم رضايت از محل سكونت منجر به ترك محل توسط ساكنان و در صورت استمرار، كاهش جمعيت را در پي دارد. اصطلاح پژمردگي شهري درواقع كاهش مستمر جمعيت در يك محله در درازمدت را شامل ميشود كه در ادامه منجر به زوال يك شهر مي‌گردد. اين مطالعه به شكل خاص به بررسي اين موضوع در منطقه ثامن شهر مشهد ميپردازد. منطقهاي در مجاورت حرم مطهر امام هشتم عليه‌السلام، كه طي سال‌هاي اخير با كاهش جمعيت همراه بوده است. روش: شيوه مطالعه توصيفي-تحليلي و سؤال اصلي پژوهش؛ سنجش كيفيت و رضايت از محيط مسكوني و تأثير آن بر سرزندگي و پژمردگي بافت اين محدوده است. براي اين منظور با بهرهگيري ابزار پرسش‌نامه و تكميل آن از ساكنان محدوده اقدام به جمع‌آوري اطلاعات موردنياز گرديد. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار PASS و با سطح اطمينان 95 درصد، 112 نفر تعيين شد. اطلاعات جمع‌آوري‌شده با تكيه‌بر مدل مفهومي پژوهش و با استفاده از مدل‌سازي معادلات ساختاري، مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. يافته­ ها: بررسي عوامل گوناگون در اين زمينه نشان داد كه شاخص شرايط ويژگي‌هاي محله (شامل9متغير) به ميزان 88 درصد، بيش‌ترين اثرگذاري را در اين خصوص داشته است. شاخص ويژگي مسكن (شامل4 متغير) با 28 درصد و شاخص ويژگي فعاليت و اقتصاد (شامل3 متغير) با 17درصد در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند. نتيجه­ گيري: نتايج اين بررسي نشان داد كه طي بازه زماني 1365-1395 به ميزان 86/5 درصد از جمعيت منطقه، خارج‌شده‌اند، كه حاكي از پژمردگي منطقه است.

Introduction: The quality of housing and residential environment is one of the factors affecting the level of residence satisfaction. Dissatisfaction with the place of residence leads to the abandonment by residents and, if continued, cause the decrease of population. Urban Shrinkage is a long-term decline of the population in a neighborhood that commences to the decline of a city. This study specifically studies this issue in the Samen district of Mashhad. The district adjacent to the shrine of the eighth Imam, which has accompanied by a decline in population in recent years Method: The method is descriptive-analytic study and the main question of the research is assessing the quality and satisfaction of the residential environment and its effect on the liveliness and shrinkage of this district. For this purpose, collecting the required information has carried out using a questionnaire tool and completing it from the residents of the district. The sample size has 112 by using PASS software with 95% confidence level. Data collected using the conceptual model of the research and analyzed using structural equation modeling. Results: The results of this study showed that during the period of 1986-2016, 86.5% of the population of the region have exited that indicates the shrinkage of the district. Conclusion: The study of various factors in this field showed that the index of the characteristics of the neighborhood (including 9 variables) of 88% had the most effect on the region's exited. The Housing Property Index (including 4 variables) with 28%, and the attribute of the activity and economy (including 3 variables) with 17% in the following ranks .