موسيقي دركتاب عقد الفريد ابن عبدربه: جواز موسيقي، نوازندگان زن و مرد و انواع سازها

The Music in al-ʿIqd al-Farīd by Ibn ʿAbd Rabbih (860–940 AD.): Permission, Male and Female Musicians, and Various Musical Instruments

بخش «الياقوتة ‌الثانية في علم‌الالحان و اختلاف‌الناس فيه» در كتاب العقدالفريد، يكي از مهم‌ترين منابع آگاهي ما از بحث‌هاي مربوط به جايگاه موسيقي و وضع و حال موسيقيدانان و انواع سازها در دورۀ اموي و عباسي است. ابن عبدربه اندلسي از جمله دانشمنداني است كه در اين بخش از كتابش به سود موسيقي و هنرهاي مرتبط با آن مثل نوازندگي و آوازخواني رأي داده و بر نوع «موسيقي آوازي» مورد علاقۀ روزگار خود تأكيد كرده است. وي ضمن معرفي هفتاد و هفت تن از موسيقي‌دانان زمان امويان و عباسيان كه بيشتر آن‌ها مرد و جزو هنرمندان درباري بودند، روابط ميان خلفا و هنرمندان را دوستانه به تصوير كشيده و شماري از سازهاي رايج آن زمان را معرفي كرده است. در اين مقاله كوشش شده است تا ديدگاه‌ها و استدلال‌هاي ابن عبدربه در باب موسيقي و نقش و جايگاه موسيقي‌دانان دوره‌هاي اموي و عباسي، به صورت تحليلي و آماري بررسي شود.

One of the most important sources about the music and the situation of musicians in the Umayyad and Abbasids period is the twentieth chapter of al-ʿIqd al-Farīd (the unique Necklace) by Ibn ʿAbd Rabbih, titled "Kitāb al-yāqūta al-thāniya fī ʻilm al-alḥān wa-ikhtilāf al-nās fīh" (The Book of the Second Ruby on the Art of Song and Dissenting Opinions Thereof). In this chapter, he argues in favor of religious permission for music and related arts such as playing music and singing. He also introduces seventy-seven musicians of the Umayyad and Abbasid period, most of whom were men artists of the court, he portrayed a friendly relationship between the caliphs and the artists. He informs us about several common musical instruments of the time. In this article, a statistical and analytical review of his opinions and arguments about music and musicians will be presented.