عنوان مقاله :
بررسي تطبيقي «حُسن وضع» در قطعات نستعليق ميرعماد حسني‌سيفي‌قزويني و عليرضا عباسي
عنوان به زبان ديگر :
A Comparative Study of Good Layout (ḥosn-e ważʿ) in nastaʿlīq Pieces by Mīr ʿEmād Ḥasanī and ʿAlīrizā ʿAbbāsī
پديد آورندگان :
گلستان، آمنه دانشگاه سوره - دانشكده هنر، تهران , قليچ‌خاني، حميدرضا سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران، تهران، ايران , قمري، فاطمه دانشگاه زابل - دانشكده هنر و معماري - گروه مرمت آثار تاريخي، زابل، ايران
كليدواژه :
دوره صفوي , نستعليق , عليرضا عباسي , حسني‌سيفي‌قزويني , حسن‌وضع
چكيده فارسي :
ميرعماد حسني سيفي قزويني و عليرضا عباسي از خوشنويسان مطرح دوره صفوي بوده‌اند. ميرعماد در نستعليق تبحر داشت و عليرضا عباسي در سه قلم نسخ، ثلث و نستعليق. در پژوهش حاضر به بررسي تفاوتهاي تركيب بندي در قطعات نستعليق اين دو خوشنويس، با استفاده از منابع كتابخانه‌اي و به روش پيمايشي با رويكرد توصيفي- تطبيقي پرداخته شده و هدف اصلي، شناسايي و مقايسه قاعدۀ ، از طريق بررسي قواعد تركيب و كرسي است. به همين سبب، 10 قطعه از آثار نستعليق در قالب‌هاي چليپا و سطرنويسي، تطبيق داده شده اند. بنابر مهم‌ترين يافته‌هاي اين پژوهش، ميرعماد در مقايسه با عليرضا عباسي، به قاعدۀ «حُسن وضع» پايبندي بيشتري داشته است. وجوه تمايز در تحرير اين قطعات، ناشي از اختلافات جزئي در رعايت كرسي بنديها، نحوۀ اجراي مدّات، حروف و كلمات، زاويۀ نقطه‌گذاري، شيوۀ تركيب بندي و پراكندگي مدّات و نيز نحوۀ رقمزني دو خوشنويس است.
چكيده لاتين :
Mīr ʿEmād Ḥasanī and ʿAlīrizā ʿAbbāsī are both calligraphers form the Safavid era. Mīr ʿEmād Ḥasanī was renowned for his expertise in nastaʿlīq script, and ʿAlīrizā ʿAbbāsī’s fame was due to his works in nasḵ, ṯolṯ, and nastaʿlīq. This study explores the dissimilarities in the composition of nastaʿlīq pieces by the two afore-mentioned calligraphers. This research purpose is to compare the composition (tarkīb) and seating (korsī) to have a good layout (ḥosn-e ważʿ). In this article, ten pieces of nastaʿlīq works in the forms of four diagonal sentences (chalīpā) and one sentence were analyzed. Mīr ʿEmād Ḥasanī had a better commitment to the rules and principles of calligraphy in comparison with ʿAlīrizā ʿAbbāsī. In addition, minor differences between the two artists’ works were detectable: the differences in the seating of letters, execution of stretched letters, words and letters, the angel between calligraphy pen and the paper while writing dots, composition methods, and dispersion of stretched letters, and the signature of each calligrapher.
عنوان نشريه :
پژوهشنامه تاريخ تمدن اسلامي
