آگاهي و تصوّر نقشه‌نگاران اروپاييِ قرن 16 تا 18م از محدودۀ سرزميني ايران با هند (با تكيه بر نقشه‌هاي ايرانِ صفوي)

The Image of Territorial Boundaries of Iran and India: the Maps of Safavid Iran by the European Cartographers in the 16-18th Centuries

يكي از منابع قابل‌توجه از ايران دورۀ صفويه، نقشه‌هاي تاريخي است كه اروپايي ها در قرون 16 تا 18م ترسيم كرده‌اند. اين نقشه‌ها، اطلاعات قابل‌توجهي از محدودۀ سرزميني ايران را با همسايگان به ويژه هند نمايان مي‌كنند. در پژوهش پيش‌رو كوشش شده است تا با استناد به داده‌هاي نقشه‌هاي صفوي و روش توصيفي ‌ـ‌ تحليلي، محدودۀ سرزميني ايران با هند را بررسي كنيم. پرسش اصلي پژوهش اين است كه نقشه‌نگاران اروپايي چه تصوّر و آگاهي از محدودۀ سرزميني ايران با هند در دورۀ صفويه داشته‌اند؟ يافته‌هاي پژوهش حاكي است كه تصوري باستاني و كهن از محدودۀ ايران با هند بر ذهنِ نقشه‌نگاران قرن 16/10 حاكم بود، اما در نقشه‌هاي قرن 17/11، اين تصوّر دگرگون و به واقعيتِ موجود در دورۀ صفويه نزديك شد. علاوه بر اين، ضمن تثبيت اين تصوّرِ نزديك به واقعيت در نقشه‌هاي قرن 18/12، نقشه‌نگاران به ضبط جزئيات جديد از جمله راه‌ها و گروه‌هاي جمعيتي در امتداد محدودۀ سرزميني ايران با هند نيز روي آوردند.

One of the most valuable sources of Safavid Iran is historical maps produced by Europeans in the 16-18th centuries. While these maps portray different aspects of Iran's history and geography, they also offer crucial information concerning the boundaries, particularly with India. By studying the Safavid maps, this research attempts to examine the evolution of the territorial boundaries of Iran with India. The findings show that European cartographers in the 16th century had an ancient notion of boundaries, which developed and grew closer to the reality of the Safavid era during the 17th century. In the 18th century, cartographers began to record additional details, such as routes and demographic categories.