تحليل تطبيقي عوامل موثر بر امنيت كالبدي_ فضايي مناطق 6، 10 و 12 كلان شهر تهران با بهره گيري از روش هاي آراس و واسپاس

Analysis of factors affecting physical-spatial safety , Regions 6, 10 and 12 of Tehran metropolis Using Aras and Vaspas methods

امنيت به‌عنوان يكي از نيازهاي اساسي شهروندان در ساختار شهرها محسوب مي‌شود و ايجاد احساس امنيت از منظر ذهني و آسايش محيطي براي شهروندان يكي از مهم‌ترين و حائز اهميت‌ترين موضوعات در مديريت شهري است؛ درحالي‌كه كمتر به اين مباحث توجه شده است، به‌عنوان يكي از عوامل مهم در زمينه امنيت ذهني مي‌توان به امنيت كالبدي– فضايي اشاره كرد. هدف اين پژوهش مقايسه ميزان امنيت ناشي از عوامل كالبدي-فضايي در سه منطقه (6)، (10) و (12) تهران و اولويت‌بندي هر منطقه با توجه به ميزان امنيت كالبدي-فضايي است. با توجه به هدف پژوهش، چارچوب نظري با روش اسنادي انجام و سپس معيارهاي كالبدي فضايي مؤثر بر دستيابي به امنيت شهري با استفاده از گويه‌ها مورد تحليل قرار گرفت. اين پژوهش از روش توصيفي-تحليلي استفاده كرده و (10) معيار مشتمل بر معابر و دسترسي، نظم محيطي، پوشش گياهي، نما و الحاقات، روشنايي، كاربري و سازگاري، خوانايي، فضاهاي باز و رهاشده، چشمان ناظر و حس تعلق مكاني براي سنجش ميزان امنيت تعريف‌شده كه اين معيارها با بهره‌گيري از گويه‌هايي كه براي هر معيار بيان شد، از طريق طراحي پرسش­نامه سنجيده شد و سپس با نظرسنجي از (383) نفر شهروندان و مديران اجرايي در مناطق منتخب توزيع و تكميل شد. در ادامه گويه‌ها با روش «كريتيك» اولويت‌بندي، مورد پايش و تحليل قرار گرفت. بر اساس خروجي اين روش و از ميان معيارهاي مدنظر، كاربري‌ها و سازگاري آن‌ها با يكديگر در اولويت اول قرار گرفت و پس‌ازآن از لحاظ حضور شهروندان، نورپردازي، نحوه قرارگيري تابلوها در اولويت‌هاي بعدي است. در پايان با استفاده از دو روش نوين تصميم­گيري چندشاخصة «واسپاس» و «آراس»، مقايسه تطبيقي سه منطقه موردنظر انجام شد. نتايج به‌دست‌آمده از هر دو روش نشان مي‌دهد از نظر ساكنان منطقه (10) تهران معيارهاي كالبدي-فضايي مؤثر بر امنيت در وضعيت بهتري نسبت به دو منطقه ديگر قرار دارد و منطقه (12) كمترين ميزان امنيت از لحاظ شاخص‌هاي مذكور را دارد.

Safty is considered as one of the basic needs of citizens in the structure of cities and creating a sense of Safty from a mental and environmental comfort for citizens is one of the most important and important issues in urban management. In this study, the aim is to compare the level of Safty caused by physical-spatial factors in three regions 6, 10 and 12 of Tehran and prioritize each region according to the level of physical-spatial security. According to the purpose of the research, the theoretical framework was performed by documentary method and then the physical spatial criteria affecting the achievement of urban security were analyzed using items. Then, the items were obtained through the design of a questionnaire and then distributed and completed by a survey of 383 citizens and executives in selected areas. The items were then monitored and analyzed by critical prioritization method. Based on the output of this method and among the desired criteria, their uses and compatibility with each other was given first priority, and then the presence of citizens, lighting, and the placement of signs in the next priorities. Finally, using two new multi-criteria decision, Vaspas and Aras, a comparative comparison of the three regions was performed. The results obtained from both methods show that the residents of District 10 of Tehran are in a better position than the other two districts in terms of physical-spatial criteria affecting Safty, and District 12 is the lowest level of Safty in terms of these indicators.