مدل سازي ابعاد موثر بر كيفيت زندگي در مناطق شهري زاهدان

Modeling structural equations of dimensions affecting the quality of life in urban areas of Zahedan

جهان امروز شاهد جهشي بلند به‌سوي زندگي هر چه بهتر و باكيفيت‌تر است و تلاش براي ارتقاي كيفيت‌زندگي شهري دغدغۀ اصلي صاحب­نظران است. در اين مسير، توجه به شهرها به‌عنوان مراكزي كه گرداننده اصلي اين جريان هستند، اهميت بسياري دارد. كيفيت‌زندگي يك مفهوم پيچيده، چندبعدي، نسبي و متأثر از زمان و مكان و ارزش‌هاي فردي و اجتماعي است كه با اهداف متفاوت در پژوهش‌هاي مختلف بكار برده مي‌شود. ماهيت پژوهش از نوع كاربردي و از نظر روش توصيفي-تحليلي است كه اطلاعات و داده‌ها به روش‌هاي اسنادي و پيمايشي جمع‌آوري شده است. جامعه آماري شامل (592968) نفر از شهروندان بودند كه با استفاده از فرمول كوكران تعداد (400) نفر به‌عنوان نمونه انتخاب و به‌صورت تصادفي ساده بررسي شدند. پردازش اطلاعات با نرم‌افزار «اس­پي­اس­اس»[1] و تجزيه‌وتحليل نتايج حاصل از پرسش­نامه با آزمون تي تك نمونه­اي و روش معادلات ساختاري و نرم‌افزار «آموس»[2]، انجام شد. بر اساس نتايج به‌دست‌آمده مشخص شد كه كيفيت‌زندگي در مناطق پنج‌گانه شهر زاهدان وضعيت نامطلوبي دارد. در اين زمينه، منطقه يك در وضعيت مطلوب‌تري نسبت به مناطق ديگر قرار داشت و منطقه چهار داراي پايين‌ترين سطح از كيفيت‌زندگي در مناطق پنج‌گانه موردمطالعه بود. براي شناسايي عوامل مؤثر بر كيفيت‌زندگي در شهر زاهدان از مدل معادلات ساختاري در نرم‌افزار «آموس» بهره گرفته شد و نتايج براي بعد كالبدي برابر (96/0)، بعد اقتصادي برابر (91/0)، بعد زيست‌محيطي برابر (88/0) و بعد اجتماعي برابر (78/0) به دست آمد كه مبين اين امر بوده كه تأثير بعد كالبدي و اقتصادي بيشتر از ابعاد زيست‌محيطي و اجتماعي بوده است.

Abstract Urbanization is a persistent phenomenon that today more than 50% of the world's population is concentrated in cities. Therefore, the city plays a key role in the economic growth and development of the region. The main purpose of this study is to analyze the dimensions affecting the quality of life in urban areas of Zahedan. The nature of the research is of an applied type and in terms of descriptive-analytical method, in which information and data have been collected through documentary and survey methods. The statistical population consisted of 592968 citizens who were selected as a sample using Cochran's formula of 400 people and were randomly analyzed. Data processing was performed with SPSS software and the results of the questionnaire were analyzed by one-sample t-test and structural equation method and Amos software.Based on the results, it was found that the quality of life in the five districts of Zahedan is in an unfavorable situation. In this regard, region one was in a better situation than other regions and region four had the lowest level of quality of life in the five regions studied. In order to identify the factors affecting the quality of life in Zahedan, the structural equation model in Amos software was used and the results for the physical dimension were 0.96, the economic dimension was 0.91, the environmental dimension was 0.88 and then The social value was 0.78, which indicates that the impact of the physical and economic dimension was greater than the environmental and social dimensions.