جايگاه ابعاد ارزشي و آييني در ميان عوامل مؤثر بر سبك‌ زندگي و خانه دوران معاصر در شهر مشهد

The Status of Ritual and Value Dimensions among the Effective Factors on the Lifestyle and Home of Mashhad’s Contemporary Era

اين پژوهش،­­ به شناخت عوامل مؤثر بر سبك زندگي و ارتباط آن با خانه­ هاي معاصر شهر مشهد مي پردازد كه با شناسايي اين عوامل و بررسي تحولات سبك زندگي سعي دارد جايگاه ابعاد ارزشي و آييني و ارتباط آن بر انتخاب­هاي ساكنين مشهد در حوزه خانه و مسكن را تبيين كند. براي فهم مؤلفه­ هاي شاخص سبك زندگي افراد هر جامعه ­اي، خانه از كليدي‌ترين عوامل است، چراكه رابطه متقابل و دوسويه خانه و جريان زندگي، بسيار پويا و به‌واسطه جريانات كالبدي و دكوراسيون داخلي خانه، قابل‌پيگيري است. از مهم­ترين نتايج حاصل از مطالعه و تحليل ادبيات اين پژوهش، تعريف وجوه عيني و ترجيحي براي كليت سبك زندگي­ با طراحي زيرشاخه ­هاي اجتماعي، ارزشي، آييني و مصرفي، به‌طور همسان براي هر دو وجه بوده است. روش تحقيق كمي و پيمايش مطالعات در بستر پژوهش با استفاده از پرسشنامه بسته و انتخاب حجم نمونه­ ها تصادفي ساده است كه از نرم‌افزار Smart PLS براي تحليل داده­ ها استفاده شد. نتايج حاصل از برداشت ميداني 237 پرسشنامه مقبول از 250 پرسشنامه توزيعي ميان ساكنين محلات مختلف شهر مشهد است. در گام تحليل داده ­ها، ابعاد ارزشي و آييني به علت اشتراكات فراوان ذهني و معنايي با يكديگر ادغام شدند، همچنين تعريف وجوه ترجيحي و عيني براي شناسايي سبك زندگي قابل‌پذيرش شناسايي گرديد. وجود دنياي رسانه به‌ويژه فضاي مجازي و الگو­برداري از تلويزيون و رسانه ­هاي مجازي مانند اينستاگرام و تلگرام با بيشترين درصد در بعد مصرف، خود گواه كم­رنگ شدن سنت­ها و ارزش­هاي مذهبي در زندگي جامعه معاصر مشهد و جايگزيني آن با ارزش­هاي جديد است. درنهايت مي‌توان اذعان داشت، بعد ارزشي-آييني در قياس با دو بعد ديگر اجتماعي و مصرف، در وجه عيني سبك زندگي ساكنين شهر مشهد از تأثير و ارزش كمتري برخوردار است.

This study can identify the factors affecting lifestyle and its relationship with the contemporary home in Mashhad city. It tries to demonstrate the value and ritual dimensions' position and its relation to Mashhad residents' choices in the field of housing and home. In each society, home is a critical factor in understanding the people's lifestyle prominent components. The two-sided relation between home and life flow is dynamic; it is traceable due to the home's body flows and interior decoration. One of the most important consequences of this study's literature analyzing and investigating is describing the "objective" and "preferential" aspects for the lifestyle's totality; along with designing "social," "value," "ritual," and "consumable" subcategories similarly for both aspects. The research method is quantitative. The closed questionnaire is used for the investigations gauging in the research context; samples are selected simply randomly and the data analyzed by Smart PLS software. The results are from field research of 237 acceptable questionnaires out of 250 questionnaires distributed among different Mashhad neighborhood residents. The "value" and "ritual" dimensions merged at the data analysis level because of having many subjective and semantic commonalities. Also, the "preferential" and "objective" aspects for identifying acceptable lifestyles are recognized. The media world, especially cyberspace and modeling of Television, Telegram, and Instagram, with the highest usage percentage, shows a diminution in religious traditions and values and a replacement with new values in Mashhad contemporary society's life. Therefore, it can be obvious that the value-ritual dimension, compared with the other two social and consumption dimensions, and has less value and impact in the objective aspect of Mashhad city residents' lifestyle.