امكان ارزيابي زيبايي شناختي آثار معماري بر پايۀ ديدگاه نلسون گودمن، مطالعۀ موردي «موزۀ نادري» و «موزۀ بزرگ خراسان»

Possibility of aesthetic evaluation of architectural works based on Nelson Goodman's view, case study of "The Naderi Museum" and "The Great Museum of Khoras@n"

ارزيابي زيبايي­ شناختي معماري بر مبناي روش­هاي عقلي-منطقي ضرورت دارد. نلسون گودمن در نظريۀ زيبايي ­شناختي­­ خود از چنين روشي براي خوانش زيبايي­شناختي آثار معماري استفاده مي­ كند، اما مدعي ارزيابي آثار نمي ­شود. با توجه به اينكه به نظر مي­ رسد ظرفيت اين امر در آراي او به‌صورت بالقوه وجود دارد، پرسش از چگونگي ارزيابي زيبايي­ شناختي آثار معماري بر مبناي نظريۀ زيبايي­ شناسي گودمن مطرح مي­ شود. به‌طور خلاصه، در نظر گودمن آنچه يك ساختمان را به اثر معماري­ كه واجد ارزش­ زيبايي­ شناختي است، تبديل مي­ كند، معنادار بودن از طريق ارجاع است. او سه نوع اساسي ارجاع در معماري را دلالت، تمثل و بيان مي­ خواند. اثر معماري مي ­تواند از اين سه طريق يا از طريق زنجيره­اي از ارجاعات، معنادار باشد. اين سه نوع ارجاع، مبناي نظري گودمن براي خوانش زيبايي­ شناختي آثار معماري است. در پژوهش حاضر، درصدد تبيين طرح‌واره‌اي هستيم كه ارزيابي زيبايي‌شناختي آثار معماري را بر اساس خوانش­ هاي منتج از نظريۀ گودمن ممكن كند. تلاش براي تحقق اين هدف در سه‌گام اصلي انجام يافته است: نخست، به توضيح مباني و نظام زيبايي­ شناختي معماري از نظر گودمن پرداخته، در گام دوم بر اساس مباني ذكرشده، دو اثر موزۀ نادري و موزۀ بزرگ خراسان مورد خوانش قرار گرفته و در پايان چهار مقولۀ تعداد، تنوع، كيفيت و دقت را به‌عنوان معيارهاي ارزيابي زيبايي­ شناختي، از مباني نظري گودمن استنتاج شده است. سپس در آزمون مدعاي تحقيق، خوانش­ هاي صورت گرفته بر اساس اين چهار معيار تحليل شدند. نتيجۀ اين بررسي كه به سبب آزمون طرح­وارۀ پيشنهادي انجام شد، توضيح مي ­دهد كه چرا موزۀ نادري نسبت به موزۀ خراسان از غناي زيبايي­ شناختي بيشتري برخوردار است.

Aesthetic evaluation of architecture based on rational-logical methods is necessary. Nelson Goodman's aesthetic theory uses this method to read architectural works aesthetically but does not claim to evaluate works. According to the potential for this in his views, this question arises: "How can architectural works be evaluated based on Goodman's theory of aesthetics?" In short, for Goodman, what makes a building an architectural work having an aesthetic value is meaningfulness through references. He proposes that the three basic types of referring in architecture are "denotation", "exemplification", and "expression". Thus, the architectural work can be meaningful in these three ways or through a chain of referring. These three basic types of referring are Goodman's theoretical basis for reading architectural works. In the present study, based on Goodman's theory, we seek to explain a model that makes possible the aesthetic evaluation of architectural works. To achieve this goal, three main steps were done: First, we explained Goodman's theoretical foundations and aesthetic theory. In the second step, based on the mentioned principles, we read the "Naderi Museum" and the "Great Museum of Khoras@n". Finally, the four categories of "number", "diversity", "quality", and "accuracy" were inferred from Goodman's theoretical foundations as criteria for aesthetic evaluation. Therefore, in testing our claim, we analyzed the readings based on these four criteria. The research conducted due to test the proposed model shows that why the Naderi Museum has more aesthetic richness than the Khorasan Museum.