شناسايي و اولويت بندي ملاك‌هاي ارزيابي كتب چاپي در حوزه علوم پزشكي

Identifying and prioritizing the criteria for evaluating printed books in the field of medical sciences

تهيۀ استاندارد ارزيابي كتب چاپي جهت سنجش ميزان كيفيت كتب، قبل از چاپ، به‌منظور خريد براي كتابخانه و به‌منظور مطالعه در حوزۀ علوم پزشكي بسيار ضروري به‌نظر مي‌رسد. اين پژوهش با اين هدف در مجموعه دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور و در سه مرحله انجام شد. مرحلۀ اول مطالعه‌اي كاربردي بود كه در آن به‌وسيلۀ مرور متون، معيارهاي ارزيابي كتب به‌صورت كلي استخراج شد. در مرحلۀ دوم با استفاده از مصاحبه، معيارهاي ارزيابي كتب چاپي در حوزۀ علوم پزشكي استخراج شد در اين مرحله از روش تحليل محتوا با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA استفاده شد. در مرحلۀ سوم به‌منظور سنجش ميزان اولويت معيار‌هاي ارزيابي، تحليل كمي داده‌هاي به‌دست آمده از پرسش‌نامه با استفاده از آمار توصيفي انجام شد. نتايج پژوهش نشان داد معيارهاي ارزيابي كتب درسي چاپي در حوزۀ علوم پزشكي شامل هفت حيطه، 35 ملاك و 213 نشانگر بود. معيارهاي ارزيابي كتب غيردرسي چاپي در حوزۀ علوم پزشكي شامل هشت حيطه، 32 ملاك و 162 نشانگر شد. معيارهاي ارزيابي كتب مرجع چاپي در حوزۀ علوم پزشكي شامل هفت حيطه، 25 ملاك و 129 نشانگر شد. معيارهاي ارزيابي كتب ترجمه‌شدۀ چاپي در حوزۀ علوم پزشكي شامل دو حيطه، شش ملاك و 21 نشانگر شد. استاندارد ارزيابي كتب چاپي حوزۀ علوم پزشكي راهنماي بسيار مفيدي براي ناشران، كتابداران، دانشجويان و استادان حوزۀ علوم پزشكي خواهد بود تا بتوانند بهترين منابع را براي هدف خود انتخاب كنند.

It is very important to prepare a standard for evaluating printed books in order to measure the quality of books, before printing, in order to buy for the library and to study in the field of medical sciences. This research was conducted for this purpose in three phases. The first phase was an applied study in which the general criteria for evaluating books were extracted by literature review. In the second phase, the criteria for evaluating printed books in the field of medical sciences were extracted using interviews. At this phase, the content approach using MAXQDA software was used for analysis. In the third phase, according to the target group, three types of researcher-made questionnaires were used to collect data. In order to assess the priority of evaluation criteria, quantitative analysis of the questionnaire was performed using descriptive statistics. The results showed the criteria for evaluating printed textbooks in the field of medical sciences included seven areas, 35 criteria and 213 indicators. Criteria for evaluating printed non-textbooks in the field of medical sciences included eight areas, 32 criteria and 162 indicators. Criteria for evaluating printed reference books in the field of medical sciences included seven areas, 25 criteria and 129 indicators. Criteria for evaluating printed translated books in the field of medical sciences included two areas, six criteria and 21 indicators. The medical science book evaluation standard will be a very useful guide for publishers, librarians, students and professors of medicine to choose the best resources for their purpose.