كليدواژه :
كودك , فضاهاي شهري , شهر دوستدار كودك , حقوق شهروندي
چكيده فارسي :
فضاهاي شهري بخش عمده اي از زندگي روزمره شهروندان را به خود اختصاص مي دهند. تجارب طراحي و برنامه ريزي فضاهاي شهري نشان داده است كه اين فضاها در پاسخگويي به نياز كودكان، به عنوان حساس تري ن و مهم ترين قشر جامعه، ناكارآمد بوده اند و برنامه ريزي ها بيشتر بر اساس خواست و نياز بزرگ سالان انجام مي گيرد. هرچند در سال هاي اخير توجه به كودكان و نوجوانان در ابعاد مختلف موردتوجه قرارگرفته ولي اقدامات كالبدي و محيطي مناسبي اتخاذ نشده است. با اين وجود با پررنگ تر شدن مباحث حقوق شهروندي، توجه به تمام اقشار جامعه به خصوص كودكان به عنوان يك شهروند، بيشتر موردتوجه برنامه ريزان و مديران شهري قرارگرفته است. شهر دوستدار كودك علاوه بر تأمين نيازهاي اوليه، امكان مشاركت و اظهارنظر را براي كودكان محقق مي سازد. در همين راستا پژوهش حاضر به منظور شناخت و بررسي اصول و معيارهاي شهر دوستدار كودك و ميزان رعايت اين اصول در دو محدوده هزارجريب و تخت فولاد اصفهان انجام گرفته است. روش تحقيق در اين پژوهش، توصيفي - تحليلي و مبتني بر مطالعات كتابخانه اي و اسنادي، بررسي هاي ميداني و مصاحبه است و براي تجزيه وتحليل داده ها از بهره گرفته شد. در اين پژوهش ابتدا در قالب مباني نظري به شناخت نيازهاي كودكان و اصول Arc GIS و SPSS نرم افزارهاي مطرح شده توسط انديشمندان مختلف درباره شهر دوستدار كودك پرداخته شد. سپس با توجه به مطالعات انجام گرفته و امكانات و اطلاعات در دسترس، پنج شاخص ايمني و امنيت، دسترسي، اوقات فراغت، مشاركت و سلامت محيط براي سنجش ميزان كودك مداري محدوده هاي موردمطالعه انتخاب شد و ارزيابي هر شاخص با توجه به اطلاعات موجود از طريق پرسشنامه، بررسي هاي انجام گرفت. يافته هاي پژوهش حاكي از آن است كه امتياز شاخص هاي شهر دوستدار GIS ميداني، مصاحبه و تحليل اطلاعات در كودك به غيراز مشاركت كودكان كه داراي وضعيت بسيار نامناسبي مي باشد، از مقدار متوسطي برخوردار است و درمجموع امتياز هر دو محدوده، با برتري ناچيز محدوده هزارجريب نسبت به محدوده تخت فولاد، نزديك به هم است و نسبتاً دوستدار كودك مي باشند. در پايان نيز با توجه به مصاحبه ها و نيازسنجي هاي انجام شده، راهبردها و سياست هايي جهت دستيابي به رفاه كودكان و شهر دوستدار كودك ارائه شد.
چكيده لاتين :
Urban areas allocated the major part of the daily lives of citizens. Planning and design experiences of urban spaces has shown that these spaces in responding to the needs of children, as the most sensitive and important class of society, were ineffective, and most of urban plannings are done based on adults’ wishes and needs. However, in recent years, attention to kids in various aspects has been considered, but it has not led to suitable physical and environmental proceedings. Nevertheless, with increasing the importance of citizenship rights issues, attention to all segments of society especially children as citizens have been more considered by planners and city managers. Child-Friendly City provides possibility of participation in urban decision-making process and viewpoint expression for all children. In this regard, current study is fulfilled in order to recognize and evaluate principles and criteria of Child-Friendly Cities and realization assessment of these points in Hezar Jerib and Takhte Foulad district of Esfahan. This research is done by descriptive-analysis methodology based on library studies and documents, field surveys and interviews, also data analysis are accomplished by SPSS and Arc GIS software. In this study, children’s needs have been recognized by derived literature review from theorists’ different viewpoints and principals have been considered in some Child-Friendly Cities. Safety and security, accessibility, recreation, participation and environmental health are five main indicators which are considered in two mentioned districts and are evaluated via questionnaires, surveys, interviews and data analysis by GIS software. Research findings illustrate that the score of Child-Friendly Cities indicators, except of children participation that had not good status, have moderate amount. At the end, according to conducted interviews and needs assessment, strategies and policies to achieve the children welfare and Child-Friendly Cities are suggested.
