روش جديدي براي اندازه‌گيري ميزان نفوذپذيري و خاصيت ‌عايق‌بندي مصالح خاكي در مقابل رطوبت و بارندگي در محوطه‌هاي ‌باستاني و بناهاي تاريخي ‌

A new method for measuring permeability and‌ ‌the insulation property of earthen materials against moisture and rainfall‌ ‌in Archaeological sites and monuments

امروزه بررسي دقيق و علمي يافته هاي باستانشناختي و اموال تاريخي و فرهنگي در بسياري از پژوهش ها، به ويژه در رشته هاي باستانسنجي و مرمت، متكي به كاربرد روش هاي تجربي است. قابليت تكرار و تعميم نتايج حاصل از به كارگيري روش هاي تجربي با استفاده از روش-هاي آزمايشگاهي بر روي جامعه آماري مورد نظر، موجب مي گردد كه پژوهشگران با اطمينان بيشتري از طريق تجزيه و تحليل نتايج حاصل از آزمايشات عيني به واقعيت دست يابند. با اين وجود، يكي از مهمترين الزامات استفاده از روش هاي تجربي، دسترسي به روش هاي آزمايشگاهي علمي و استانداردي است كه بتوان به كمك آنها به طور دقيق، ويژگي هاي مختلف فيزيكي، شيميايي و مكانيكي نمونه هاي تاريخي و فرهنگي را مورد سنجش و ارزيابي قرار داد. هدف از انجام اين پژوهش، يافتن آزمون استانداردي است كه بتوان به كمك آن، ميزان نفوذپذيري و خاصيت عايق بندي مواد و مصالح به كار رفته در بناهاي تاريخي را در مقابل رطوبت اندازه گيري نمود. در اين پژوهش، براي دستيابي به اين هدف، براي اولين بار براي اندازه‌گيري خاصيت نفوذپذيري و عايق‌بندي اندود كاهگل در مقابل رطوبت در بناهاي تاريخي و ميراث معماري، از آزمون تعيين ضريب نفوذپذيري آب با بار افتان، استفاده شد. به منظور سنجش و ارزيابي كارايي اين روش آزمايشگاهي براي بررسي عايق بندي و ميزان نفوذپذيري مصالح تاريخي، اين ويژگي مهم در نمونه هايي از اندود كاهگل به سازي شده با مواد افزودني مختلف در مقايسه با نمونه هايي از اندود كاهگل معمولي به عنوان نمونه شاهد مورد بررسي و آزمايش قرار گرفت. نتايج اين پژوهش نشان داد كه با استفاده از اين روش آزمايشگاهي، شرايط و رفتار آب در هنگام جذب و نفوذ به نمونه هاي تاريخي مصالح تا حد زيادي بازسازي شده و نحوه عملكرد واقعي آنها در مواجه با رطوبت و بارندگي بازنمايي مي‌شود، بنابراين، مي‌توان ميزان نفوذپذيري و خاصيت عايق بندي آنها را در مقابل آب به صورت كمي در شرايط اشباع با اين روش، اندازه‌گيري نمود.

Today, accurate and scientific study of archaeological findings and historical and cultural property in many studies, especially in archeometry and restoration, relies on the use of experimental methods. The ability to replicate and generalize the results of applying practical methods using laboratory methods on the statistical population makes researchers more confident in analyzing the results of objective experiments to achieve reality. However, access to scientific and standard laboratory methods is one of the essential requirements of experimental techniqes that can be employed to accurately measure and evaluate the various physical, chemical, and mechanical properties of historical and cultural samples. The purpose of this study is to find a standard test that can use to measure the permeability and insulation properties of materials used in historic buildings against moisture. To achieve this goal, for the first time, falling head method was used to measure the permeability and insulation of traditional and ancient Kahgel plaster against moisture in historical buildings and architectural heritage. The samples of Kahgel plaster improved with different additives were compared to the typical Kahgel plaster samples as a control sample. Results of the study showed that using the laboratory method, reconstructed the conditions and behavior of water during adsorption and penetration into historical samples materials and represent their actual performance against moisture and rainfall. Therefore, it is possible to measure their permeability and insulating properties of earthen materials against water quantitatively in saturated conditions with this method.