عنوان مقاله :
بررسي تطبيقي «تبعيد روح» در روايت تصوّف اسلامي و گنوسي
پديد آورندگان :
شهبازي، حسين دانشگاه تبريز - گروه زبان و ادبيات فارسي، تبريز، ايران , عابدي، محمدرضا دانشگاه تبريز - گروه زبان و ادبيات فارسي، تبريز، ايران
كليدواژه :
تبعيد روح , گنوسي , تصوف , سرود مرواريد , غربت غربي
چكيده فارسي :
باور به تبعيد روح از خاستگاه علوي به عالم فرودين، و اعتقاد به لزوم بازگشت روح به موطن اصلي، يك موضوع مشترك در تعاليم گنوسي و آموزه‌هاي تصوّف اسلامي است. اين مقاله به شيوه تطبيقي ابعاد مختلف موضوع تبعيد روح را در انديشه باطن‌گراي اين دو مكتب بازنموده‌است. براي نيل به اين منظور ابتدا چهارچوب كلي نگاه متصوفه و گنوسيان به مسئله تبعيد روح تبيين شده و سپس در ضمن تحليل ساختار و بن‌مايه دو داستان «قصه سرود مرواريد» و «قصه غربت غربي» از داستان‌هاي رمزي گنوسي و تصوّف اسلامي، وجوه اشتراك و افتراق آن دو مشخص گرديده است. نتيجه مقاله نشان مي‌دهد كه درك كلي از غربت روح و تبعيد آن از عالم علوي بن‌مايۀ مشترك در انديشه گنوسي و تفكر صوفيانه است و ريشه در گرايش‌هاي باطني اين دو مكتب دارد. بنابراين بهتر است از منظر توارد به اين اشتراكات نگريسته شود. هر چند با توجه به سبقت تاريخي انديشه گنوسي بر تصوف و سمت تقدم طرح بحث تبعيد روح در آثار گنوسيان، مي‌توان گفت، قصه غربت غربي و رساله حي‌ابن يقظان ابن‌سينا يا ني‌نامۀ مثنوي از تعاليم گنوسي به طور نسبي تأثيرپذيرفته‌اند و به نوعي داراي ساختار گنوسي‌اند
چكيده لاتين :
No abstract
عنوان نشريه :
پژوهشنامه عرفان
