تعيين اولويت هاي توسعه ي درون زا در شهر گرگان با استفاده از اصول رشد هوشمند

Priorities of Endogenous Development in Gorgan City through the Principles of Smart Growth

الگوي گسترش شهرها در رابطه با رشد شهرنشيني موجب رشد افقي بيش از اندازه شهرها شده است. در برابر اين پديده، نظريه ها و جنبش هايي براي دستيابي به توسعه پايدار شهري شكل گرفت كه از آن جمله مي توان به جنش رشد هوشمند اشاره كرد. در اين نظريه رشد و گسترش فيزيكي شهر در خدمت جامعه، اقتصاد و محيط زيست براي ارتقاي كيفيت زندگي قرار ميگيرد. گرگان از شهرهاي حاصلخيز شمال كشور مي باشد كه علاوه بر مركزيت سياسي، مركزيت اقتصادي منطقه را نيز بر عهده دارد. امروزه پديده پراكنش شهري در اين شهر به وضوح قابل مشاهده مي باشد كه از آن جمله مي توان به نابودي زمين هاي حاصلخيز و اراضي جنگلي پيرامون شهر اشاره كرد. در اين تحقيق سعي شده است با استفاده از اين جنبش، اولويت هاي توسعه درون زا در شهر گرگان به منظور كنترل پديده پراكنش شهري اين شهر تعيين گردد. بدين منظور، عوامل مختلف شهري با اصول ده گانه رشد هوشمند مورد مطابقت به نقشه و لايه هاي اطلاعاتي تبديل شدند. سپس با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي GIS قرار گرفته اند، اين عوامل در محيط بر اساس درجه اهميتشان نسبت به يكديگر مقايسه و وزن دهي شده اند و درنهايت مناطق مستعد توسعه با توجه به اصول (AHP) رشد هوشمند در محدوده شهر مشخص شده است. روش تحقيق در اين پژوهش، توصيفي- تحليلي ميباشد و از من ابع و داده هاي موجود در سال 1386 استفاده شده است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد مناسب ترين مكان براي توسعه در شهر گرگان بر اساس اصول رشد هوشمند شمال و شرق به سمت شمال شرقي شهر مي باشد و مكان هاي ديگر از اولويت كمتري برخوردارند.

Pattern of urban expansion in relation to growth of urbanization has led to an excessive horizontal growth of cities. To deal with this phenomenon, theories and movements towards sustainable urban development were developed, such as smart growth. In this theory, physical growth and development of the city serves the community, economy and environment to enhance the quality of life. Gorgan is one of the fertile cities in north of Iran, which, besides being a political center, also is the economic center of the region. Today, the urban sprawl phenomenon in this city is clearly visible, including destruction of fertile and forest lands around the city. In this research, it is tried to use the movement to determine the priorities of endogenous development in Gorgan in order to control the urban sprawl phenomenon of this city. To this end, various urban factors were matched to the ten principles of smart growth; these factors were transformed into a maps and information layers in the GIS environment. These factors were compared and weighed by Analytic Hierarchy Process Analysis (AHP) based on their importance. Finally, areas which are susceptible to development are identified by the principles of smart growth in the city. Research method in this paper is descriptive-analytical and the resources and data of 2007 have been used. The research findings indicate that the most suitable place for development in Gorgan city based on the principles of smart growth is the north and east to the north-east of this city and other places have less priority.