ارزيابي اثر گاز ازن بر ويژگي‌هاي كيفي و عمر انباري دانه جو

Evaluation of the Effect of Ozone Gas on Quality Characteristics and Storage Life of Barley Grain

توليد جو مقام چهارم را در جهان دارد. مصرف جو با توجه به‌خواص مفيد و مغذي آن، در اكثر كشورهاي دنيا رو به افزايش است. در راستاي جايگزيني روش‌هاي نوين و كم‌خطر براي افزايش عمرانباري غلات (به‌جاي استفاده از سموم شيميايي)، در اين تحقيق تأثير گاز ازن با دو متغير غلظت ازن (25، 50 و 75 پي‌پي‌ام) در مدت زمان ازن‌دهي (3،1، 5 و 7 روز) در دانه جو (رقم ريحانه) در مقايسه با نمونه شاهد با تعيين ويژگي‌هاي انبارماني جو به لحاظ كنترل رشد و گسترش قارچ‌ها، حشرات، قدرت جوانه‌زني دانه و تغييرات خصوصيات كيفي دانه‌ها بررسي شد. نتايج بررسي‌ها نشان داد، افزايش غلظت ازن و زمان ازن‌دهي سبب افزايش كنترل رشد قارچ‌ها، گسترش سم قارچي آفلاتوكسين و آفات انباري مي‌شود. آزمون مقايسه ميانگين‌ها نشان داد، اين افزايش در غلظت‌هاي بيشتر از 50 پي‌پي‌ام و زمان 3 روز ازن‌دهي معني‌دار نيست (0.05>P). همچنين، استفاده از غلظت 75 پي‌پي‌ام گاز ازن در زمان‌هاي 1، 3، 5 و 7 روز سبب افزايش شاخص ‌اسيديته چربي و افزايش شاخص كربوكسيل نشاسته دانه جو، نسبت به نمونه شاهد، شده است. شرايط مختلف ازن‌دهي تا غلظت 50 پي‌پي‌ام در زمان‌هاي مختلف ازن دهي تأثير معني‌داري بر ميزان پروتئين دانه جو ندارد (0.05>P). نتايج ارزيابي قدرت جوانه‌زني دانه‌ها نشان داد كاهش قوه ناميه در غلظت 50 تا روز پنجم ازن‌دهي، نسبت به نمونه شاهد، كاهش محسوسي نداشت و ازن‌دهي در شرايط 75 پي‌پي‌ام و در زمان 7 روز سبب كاهش قوه ناميه تا 31.5 درصد در دانه جو گرديد. بر اساس نتايج به دست آمده، استفاده از غلظت 50 پي‌پي‌ام در طي 3 روز ازن‌دهي براي نگهداري دانه جو را مي‌توان پيشنهاد كرد.

Barley were ranked fourth among the cereals, and due to their beneficial and nutritious properties their consumption is increasing in most countries of the world. In order to replace the new and risk-free methods to extend the shelf life of cereals (instead of chemical pesticides), the use of ozone gas. in this study the effect of ozone gas with two variables of ozone concentration (25, 50 and 75 ppm) on ozonation time (1, 3, 5 and 7 days) in barley (Reyhaneh cultivar) compared to the control sample by determining storage characteristics of barley in terms of control of fungal, insects growth, germination power and changes in grains quality characteristics. The results showed that increased ozone concentration and ozonation time increased control of fungal growth, spread of fungal toxins (aflatoxins) and increased effect of ozone on storage pests grains. The mean comparison test showed that this increase was not significant at concentrations greater than 50 ppm and 3 days ozonation time in both grains (P<0.05). Also, the use of 75 ppm ozone at 1, 3, 5 and 7 days caused significant oxidative changes compared to the control in fat (acidity and peroxide) and starch (carboxyl index) barley. The different ozonation conditions up to 50 ppm concentration and all time had no significant effect on protein content in barley compared to control (P<0.05). The results of seed germination evaluation showed no significant decrease in seed germination at 50 ppm concentration up to 5 days of ozonation compared to control and ozonation at 75 ppm and at 7 days compared to the control sample reduced germination to 31.5%. Therefore, based on the results, it was suggested to use ozone concentration of 50 ppm for 3 days of ozonation for storage of barley grains.