پديد آورندگان :
عاشوري، مجيد دانشگاه آزاد اسلامي واحد لاهيجان - گروه زراعت و اصلاح نباتات، لاهيجان، ايران , خشوعي، زينب دانشگاه آزاد اسلامي واحد لاهيجان - گروه زراعت و اصلاح نباتات، لاهيجان، ايران , دوروديان، حميدرضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد لاهيجان - گروه زراعت و اصلاح نباتات، لاهيجان، ايران , اميري، ابراهيم دانشگاه آزاد اسلامي واحد لاهيجان - گروه زراعت و اصلاح نباتات، لاهيجان، ايران , محمديان روشن، ناصر دانشگاه آزاد اسلامي واحد لاهيجان - گروه مهندسي آب، لاهيجان، ايران
كليدواژه :
تعداد غلاف در بوته , روغن دانه , عملكرد بيولوژيك , وزن صد دانه
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: بادام‌زميني يكي از منابع تامين روغن خوراكي و يكي از محصولات زراعي مهم استان گيلان به شمار مي‌رود. اين گياه به خشكي چندان مقاوم نيست و عدم تامين آب كافي در زراعت اين محصول، يكي از عوامل محدود كننده عملكرد آن محسوب شده و توليد موفقيت‌آميز آن نياز حتمي به تامين آب دارد. لذا، چنانچه بتوان با استفاده از موادي مانند كمپوست، راندمان مصرف آب را بالا برد، مي‌توان گام مثبتي در جهت توليد گياه بادام‌زميني در شرايط بدون آبياري برداشت. كمپوست بواسطۀ داشتن ظرفيت نگهداري آب بالا و رهاسازي تدريجي عناصر غذايي، مي‌تواند سبب افزايش رشد و عملكرد گياه شود و به نظر مي‌رسد كه مصرف آن به همراه كود نيتروژن كه در بين عناصر غذايي تاثير بيشتري در افزايش سطح برگ و رشد گياه دارد، مي‌تواند در ارتقاي توليد بادام‌زميني موثر باشد. اين پژوهش با هدف بررسي تاثير كمپوست زباله شهري و كود نيتروژن بر عملكرد و اجزاي عملكرد بادام‌زميني در دو شرايط آبياري و بدون آبياري انجام شد.
مواد و روش‌ها: اين آزمايش بصورت كرت‌هاي دوبار خرد شده در قالب طرح بلوك‌‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار طي سال‌هاي 1397 و 1398 انجام شد. كرت اصلي شامل آبياري در دو سطح فارياب (مطابق با عرف منطقه) و بدون آبياري بود. تيمار كاربرد كمپوست (در دو سطح عدم مصرف كمپوست و مصرف پنج تن در هكتار) به عنوان كرت فرعي و تيمار كود نيتروژن (در چهار سطح صفر، 20، 40 و 60 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار) به عنوان كرت فرعي فرعي در نظر گرفته شدند. در هر دو سال، در انتهاي دوره رشد، صفات طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، روغن دانه و عملكردهاي دانه و بيولوژيك اندازه‌گيري شدند.
يافته‌ها: نتايج نشان داد كه بيشترين تعداد غلاف در بوته، طول غلاف، روغن دانه و عملكردهاي دانه و بيولوژيك در تيمارهاي اعمال آبياري و كاربرد 40 و 60 كيلوگرم نيتروژن در هكتار مشاهده شد. كاربرد پنج تن در هكتار كمپوست و 40 و 60 كيلوگرم نيتروژن در هكتار سبب برتري معني‌دار تعداد غلاف در بوته و عملكرد بيولوژيك بادام‌زميني گرديد و اعمال كمپوست در كنار 60 كيلوگرم نيتروژن در هكتار سبب افزايش معني‌دار عملكرد دانه شد. استفاده از كمپوست در مقايسه با عدم مصرف آن، سبب افزايش 65/9 درصدي طول غلاف بادام‌زميني گرديد. با افزايش مصرف نيتروژن، وزن صد دانه بطور معني‌داري افزايش يافت و بيشترين مقدار وزن صد دانه به ميزان 46/55 گرم در تيمار 60 كيلوگرم نيتروژن در هكتار بدست آمد. در شرايط عدم آبياري و عدم كاربرد كود نيتروژن، در سال دوم نسبت به سال اول، عملكرد دانه به ميزان 21 درصد بيشتر بود. همچنين در سال اول در مقايسه با سال دوم، روغن دانه بطور معني‌داري و به ميزان 58/4 درصد بيشتر بود.
نتيجه‌گيري: كاربرد كمپوست زباله شهري و كود نيتروژن در شرايط تنش خشكي اثرات منفي تنش را بر روي صفات مورد بررسي كاهش داد و در شرايط عدم تنش، باعث بهبود عملكرد گرديد. به نظر مي‌رسد كه كاربرد 40 كيلوگرم در هكتار كود نيتروژن به همراه پنج تن در هكتار كمپوست زباله شهري در زراعت بادام‌زميني مي‌تواند در بهبود عملكرد دانه اين گياه، خصوصاً در شرايط بدون آبياري موثر باشد.
چكيده لاتين :
Background and objectives: Peanut is one of the sources of edible oil supply and one of the important crops in Guilan province. This plant is not very resistant to drought and insufficient water supply in the cultivation of this product, is one of the factors limiting for its yield and its successful producing definitely needs water supply. Therefore, if it is possible to increase water use efficiency by using materials such as compost, a positive step can be taken to produce peanuts in conditions without irrigation. Compost can increase plant growth and yield due to its high water holding capacity and gradual release of nutrients. and it seems that its consumption along with nitrogen fertilizer, which has a greater effect on increasing leaf area and plant growth among nutrients, can be effective in promoting peanut production. Therefore, this study was conducted to investigate the effect of municipal waste compost and nitrogen fertilizer on yield and yield components of peanut in both irrigated and non-irrigated conditions.
Materials and methods: This experiment was performed as a split split plot based on a randomized complete block design with three replications during 2018 and 2019. The main plot consisted of irrigation in two levels of irrigated (according to local custom) and without irrigation. Compost application treatment (in two levels of non-compost application and consumption of five tons per hectare) was as a sub-plot and nitrogen fertilizer treatment (in four levels of zero, 20, 40 and 60 kg of pure nitrogen per hectare) was as a sub-sub-plot. In both years, at the end of the growing season, pod length, number of pods per plant, number of seeds per pod, weight of 100-seeds, seed oil, seed yield and biological yield were measured.
Results: The results indicated that the highest number of pods per plant, pod length, seed oil and seed and biological yields were observed in irrigation treatments and application of 40 and 60 kg N ha-1. Application of five tons ha-1 of compost and 40 and 60 kg of nitrogen per hectare resulted in significant superiority for number of pods per plant and biological yield of peanuts. Applying compost along with 60 kg N ha-1 caused a significant increase in seed yield. The length of pods peanut was increased by use of compost compared to non-using it, at the rate of 9.65%. With increasing nitrogen consumption, weight of 100-seeds significantly increased and the highest weight of 100-seeds at the rate of 55.46 g was obtained in 60 kg N ha-1 treatment. Under no irrigation and no application of nitrogen fertilizer, seed yield was 21% higher in the second year compared to the first year. In the first year compared to the second year, seed oil was significantly higher by 4.58%.
Conclusion: Application of municipal waste compost and nitrogen fertilizer under drought stress conditions reduced the negative effects of stress on the studied traits and in the absence of stress, improved seed yield. It seems that the application of 40 kg ha-1 of nitrogen fertilizer along with five tons ha-1 of municipal waste compost in peanut cultivation can be effective to improve the seed yield of this plant, especially in non-irrigation conditions.
