پديد آورندگان :
حسن زاده قورت تپه، عبدالله فاقد وابستگي سازماني , حيدرزاده، سعيد دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي، اروميه، ايران , قادري، ندا دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي، اروميه، ايران
كليدواژه :
ازتوباكتر , تيمار بذر , فسفات بارور , عملكرد , كشاورزي پايدار
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: مديريت عناصر خاك با استفاده از كودهاي زيستي و پرايمينگ بذرها از اركان كشاورزي پايدار محسـوب مـي‌شـود كه مي‌تواند راهبرد مناسبي در تأمين مواد غذايي سالم، سلامت محيط زيست و سلامت انسان‌ها باشد. پرايمينگ باعث كوتاه شدن زمـان كاشت تا سبز شدن و حفاظت بذرها از عوامل زنده و غيرزنده در مرحله‌ي بحراني استقرار گياهچه مي‌شود. همچنين، اين تيمار يكنواختي سبز شـدن را موجـب مي‌شـود كـه منجـر بـه اسـتقرار يكنواخـت و بهبـود عملكرد محصول مي‌شـوند. همچنين، يكي از راه‌هاي دست‌يابي به اهداف كشاورزي پايدار، استفاده از ميكروارگانيسم‌هايي است كه نقش مهمي در تأمين نياز غذايي گياهان دارند. كودهاي زيستي، حاوي ميكروارگانيسم‌هايي هستند، كه استفاده آن‌ها روي بذر، سطح ريشه و يا داخل خاك، موجب تحريك محيط رشد ريشه يا گياه شده و با افزايش قابليت دسترسي مواد معدني، باعث افزايش رشد گياه مي‌شود و از ديدگاه محيط زيستي قابل پذيرش هستند.
مواد و روش‌ها: اين آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجان غربي در سال زراعي 1392 انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل پنج سطح پرايمينگ (شاهد، هيدروپرايمينگ، اسموپرايمينگ، خيساندن در آب جوش و هورمون پرايمينگ) و چهار سطح كود زيستي (شاهد، ازتوباكتر، فسفاته بارور، ازتوباكتر + فسفاته بارور) روي گياه هميشه بهار بود. در شرايط پيش تيمار، بذرهاي هميشه بهار به مدت هشت ساعت در محلولهاي مختلف پرايمينگ در دماي 25 درجه سلسيوس قرار گرفتند. پس از طي شدن دوره مورد نظر، بذرها با آب مقطر شسته و روي كاغذ صافي كاملاً خشك شدند كه بعد از خشك شدن بلافاصله كشت گرديد. به منظور تلقيح بذرها به كود زيستي (باكتري ازتوباكتر و فسفاته بارور)، ابتدا بذرها با صمغ عربي، باكتري ازتوباكتر و فسفاته بارور به طور كامل مخلوط و به هم زده شدند تا سطح تماس صمغ عربي و باكتري با بذرها افزايش يابد.
يافته‌ها: نتايج نشان داد كه بيش‌ترين ارتفاع بوته (12/44 سانتي‌متر)، وزن گل (95/16 گرم در بوته)، عملكرد گل (13/339 گرم در مترمربع)، عملكرد گلبرگ (13/294 كيلوگرم در هكتار)، عملكرد دانه (13/1840 كيلوگرم در هكتار) و عملكرد اسانس (21/2 كيلوگرم در هكتار) مربوط به تيمار اثر متقابل هورمون پرايمينگ و كاربرد تلفيقي ازتوباكتر + فسفاته بارور بود. بيش‌ترين عملكرد بيولوژيك (30/5768 كيلوگرم در هكتار)، تحت تاثير هورمون پرايمينگ و كاربرد ازتوباكتر به‌دست آمد. حداكثر شاخص برداشت دانه (43/35 درصد) در تيمار هورمون پرايمينگ و بدون كاربرد كود زيستي مشاهده شد كه اختلاف معنيداري با تيمار تركيبي اسموپرايمينگ و هورمون پرايمينگ تحت كاربرد كود زيستي فسفاته بارور نداشت. بيش‌ترين تعداد شاخه در بوته (15/30 عدد) مربوط به تيمار هورمون پرايمينگ و از لحاظ كود زيستي نيز بيش‌ترين تعداد شاخه در بوته (77/29 عدد) در تيمار تركيبي ازتوباكتر + فسفاته بارور به‌دست آمد. به‌طوري كه عملكرد گل، عملكرد دانه، درصد اسانس و نيز عملكرد اسانس هميشه بهار با كاربرد تلفيقي كودهاي زيستي (ازتوباكتر + فسفاته بارور) تحت تاثير هورمون پرايمينگ نسبت به ساير تيمارها، به ترتيب 52، 40، 30 و 58 درصد (در سطح احتمال 1 درصد) افزايش داشت.
نتيجه‌گيري: به‌طور كلي، يافته‌هاي حاصل از اين پژوهش نشان داد كه پرايمينگ بذرهاي هميشه بهار به دليل افزايش اجزاي عملكرد نسبت به تيمار شاهد (بدون پرايمينگ) برتري داشت. همچنين، كاربرد تيمار تركيبي ازتوباكتر + فسفاته بارور عملكرد، اجزاي عملكرد دانه و نيز عملكرد اسانس هميشه بهار را به طور معنيداري نسبت به ساير تيمارهاي كودي افزايش داد. لذا با توجه به يافته‌هاي اين تحقيق، براي افزايش و بهبود خصوصيات كمي و كيفي گياه هميشه بهار، كاربرد توأم ازتوباكتر همراه با فسفات بارور تحت تاثير هورمون پرايمينگ مي‌تواند در راستاي كشاورزي پايدار مطلوب باشد.
چكيده لاتين :
Background and objectives: The management of soil elements using biofertilizers and seed priming is one of the sustainable agricultural pillars that can be a good strategy in providing healthy food, environmental health and human health. Priming shortens the planting time until the seeds germinate and protects the living and non-living factors in the critical stage of seedling establishment. Also, this treatment causes uniformity of seedling emergence, which leads to uniform stability and improved crop yield. Also, one of the ways to achieve sustainable agricultural goals is to use microorganisms that play an important role in meeting the nutritional needs of plants. Biofertilizers contain microorganisms. When used on seeds, rootstocks, or in the soil, they stimulate the growth of the roots or the plant itself, and by increasing the availability of minerals, they increase plant growth an environmental point of view, they are acceptable.
Materials and Methods: This experiment was performed as a factorial in the form of a randomized complete block design with three replications on the Field of the Agricultural Research and Natural Resources Center of West Azerbaijan in the 2013 crop year. Experimental treatments included five levels of priming (control, hydropreaming, smoopriming, soaking and hydropriming) and four levels of biofertilizer (control, Azobacter, Phosphate, Azobacter + Phosphate) on marigold seeds. Under pre-treatment conditions, the seeds were soaked in different solutions at room temperature for eight hours before sowing and immediately after sowing on Filter paperand re-dried for 24 hours. In order to inoculate seeds into biofertilizers (Azobacter and Phosphate), first mix the seeds thoroughly with gum arabic and bacterium Azobacter and Phosphate and stir to increase the contact surface of gum arabic and bacterium with marigold seeds. Seed inoculation with growth-promoting bacteria was performed in shady conditions.
Results: The results showed that the highest plant height (44.12 cm), flower weight (16.95 g/plant), flower yield (339.13 g/m2), petal yield (294.13 kg/ha), seed yield (1840.13 kg/ha) and essential oil yield (2.21 kg/ha) were related to the interaction of the effect of hormone priming interaction and combined application of Azobacter + Phosphate fertilizer. The highest biological yield (5768.30 kg/ha) was obtained under the influence of hormone preming and Azobacter. The maximum grain harvest index (35.43%) was observed in hormone priming treatment without the use of biofertilizer, which was not significantly different from the combined treatment of osmopriming and hormone priming under the application of fertile Phosphate fertilizer.The highest number of branches (30.15) was related to hormone treatment and in terms of biofertilizer, the highest number of branches (29.77) was observed in the combined treatment of Azobacter + Phosphate fertilizer Flower yield, seed yield, percentage of essential oil and marigold essential oil yield with combined application of biofertilizers (Azotobacter + Phosphate fertilizer) under the influence of hormone priming compared to other treatments, respectively 52, 40, 30 and 58% (at a significant level of probability 1 %) increased.
Conclusion: In general, the findings of this study show that priming of marigold seeds was superior to control treatment (without priming) due to increased yield components. Also, the use of a combination of Azobacter + Phosphate fertilizer increased yield, grain yield components and marigold essential oil yield significantly compared to other fertilizer treatments. Therefore, according to the findings of this study, in order to increase and improve the quantitative and qualitative characteristics of marigold plant, the combined use of the Azotobacter with Phosphate fertilizer under the influence of hormone priming can be desirable in the direction of sustainable agriculture.
