پديد آورندگان :
قنبري، مجيد دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت، تهران، ايران , مختصي بيدگلي، علي دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت، تهران، ايران , منصور قناعي پاشاكي، كامران دانشگاه گيلان - دانشكده علوم كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات، رشت، ايران , طالبي سيه سران، پرنيان دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت، تهران، ايران
كليدواژه :
آنتي‌اكسيدان , خشكي , ريز مغذي , كم‌آبي , نانو كلات
چكيده فارسي :
اين پژوهش به‌منظور بررسي كاربرد نانوكودهاي روي و منگنز بر كاهش اثرهاي كمبود آب آبياري بر آفتابگردان تحت شرايط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفت. آزمايش به‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار طي سال 1398 در مزرعه تحقيقاتي جهاد كشاورزي لاهيجان اجرا شد. تيمارها شامل؛ چهار سطح آبياري 15 (شاهد)، 30 (تنش ملايم)، 45 (تنش متوسط) و 60 (تنش شديد) درصد تخليه رطوبت قابل دسترس خاك و چهار سطح محلول‌پاشي شامل؛ آب‌مقطر (شاهد)، نانو كلات روي، نانو كلات منگنز و نانو كلات روي + نانو كلات منگنز با غلظت 4 در هزار بودند. نتايج اين تحقيق نشان داد كه برهمكنش رژيم آبياري و محلول‌پاشي در صفات شاخص برداشت، پراكسيداز، پروتئين دانه، روغن دانه و عملكرد روغن معني‌دار بود و در بقيه صفات اثرات اصلي معني‌دار شد. كاربرد توأم نانوكلات‌هاي روي و منگنز در صفات قطر طبق و ساقه، عملكرد دانه، سرعت فتوسنتز و عملكرد پروتئين به‌ترتيب 69/26، 77/29، 37/34، 30/61 و 17/57 درصد نسبت به شاهد افزايش داد. هم‌چنين، محلول‌پاشي نانوكودهاي روي و منگنز به‌طور ميانگين 86/17 و 68/36 درصد شاخص برداشت و پروتئين دانه را نسبت به تيمار شاهد تحت شرايط تنش شديد بهبود بخشيد. به‌طوركلي، كاربرد توأم نانو كودهاي روي و منگنز در افزايش عملكرد دانه، پروتئين و روغن و هم‌چنين افزايش فتوسنتز در شرايط تنش مؤثر بوده و در بروز مقاومت در گياه آفتابگردان از طريق كاهش فعاليت آنتي‌اكسيداني و كاهش افت شديد عملكرد بسيار مؤثر است. درنهايت، كاربرد توأم نانو كودهاي روي و منگنز جهت حصول عملكرد مطلوب تحت شرايط تنش خشكي توصيه مي‌گردد.
چكيده لاتين :
Introduction
Sunflower (Helianthus annuus L.) is an annual plant belonging to the genus Helianthus and Astraceae (Kazi et al., 2002). Among abiotic stresses, drought stress is considered to be the most influential type of stress in the production of oil seeds in the world and can greatly reduce production on many arable lands. One of the primary effects of drought is the reduction of water content of plant tissues (Ghanbari et al., 2016). Nutrient spraying is one of the common methods of supplying nutrients to higher plants, whose efficiency is greater than soil fertilizer use when soil conditions are poor (Hay and Porter, 2006). Mn, as an activating factor in many enzymes, especially the enzymes involved in photosynthetic processes in plants. Manganese deficiency reduces growth, causing necrosis, and early fall of leaves (Tewari et al., 2005). Zn acts as part of the enzyme structure or as a cofactor. It is used to make RNA, DNA metabolism of carbohydrates, oils and proteins (Shahrokhi et al., 2012). To investigate the effect of Zn Nano-fertilizer in combination with Mn Nano-fertilizer on improving sunflower resistance under water deficit conditions by measuring changes in yield, yield components and biochemical properties of sunflower were studied here to see the reults
Materials and Methods
This research was carried out as a factorial experiment in a randomized complete block design with three replications in Lahijan Agricultural Jihad Research Farm in 2019. Factorial combinations of four treatments of water deficit stress (15% (un-stressed control), 30% (mild stress), 45% (moderate stress) and 60% (severe stress) of FC depletion) and four spraying (Control (distilled water), Zn, Mn and Zn+Mn Nano-fertilizer) with 4 mg.l-1 concentration were examined. Drip irrigation (T-tape) applied the row length in each experimental plot was 6 m, 50 cm apart. The distance between the plots and between the repetitions was 1 and 3.5 m, respectively.
Results and Discussion
The results revealed that the interaction between irrigation regime and spraying was significant in harvest index, peroxidase, seed protein, seed oil and oil yield; in other traits the main effects were significant. Co-application of Zn and Mn Nano-chelates in panicle and stem diameter, grain yield, photosynthesis rate and protein yield increased by 26.69, 29.77, 34.37, 61.30 and 57.17%, respectively. Spraying of zinc and manganese nano-chelates also improved grain yield and protein yield by 17.86 and 36.68%, respectively, under severe stress conditions.
Conclusion
In general, it can be concluded that the application of Zn and Mn Nano-fertilizers is effective in increasing grain yield, protein and oil yield and photosynthesis under stress conditions and it is very effective in resistance to sunflower plant by reducing the activity of stress enzymes and reducing severe yield loss. Finally, co-application of zinc and manganese Nano-fertilizers depending on the stress areas is recommended for optimal performance under drought stress condition.
